واکاوی موردی فرایند درک نوشتاری در زبان فارسی

Abstract

واکاوی موردی فرایند درک نوشتاری در زبان فارسی یک دانشجوی کُره­ای بهزاد قنسولی [1] سیده مریم فضائلی [2] تاریخ دریافت: 23/12/89 تاریخ تصویب: 10/2/91 چکیده در چند دهۀ اخیر، تحقیقات مرتبط با کشف فرایند‏های درک نوشتاری (خواندن) در زبان‏های اول و دوم فراگیرندگان زبان با استفاده از روش برون‏فکنی اندیشه، سیری افزایشی را نشان می­دهد. در مقاله حاضر، داده­های بیانی یک دانشجوی کره­ای را که بر‏اساس روش برون‏فکنی اندیشه به‏دست آمده است، تحلیل می­کنیم تا بدین وسیله،الگوی خواندن او را از‏طریق راه‏کار‏های مورد‏استفاده‏اش برای حل مشکلات هنگام خواندن متن تعیین کنیم. این تحقیق با استفاده از روش سطح یک گزارش­های کلامی هم‏زمان درمدل اریکسون و سایمون [3] (1993) انجام شده است. داده­های بیانی شرکت‏کنندۀ کره­ای نشان می­دهد که او هنگام تعامل با متن،برای مقابله با مشکلات درک متن، از راه‏کار‏های استنباطی یا مربوط به فرایند مرتبۀ بالا‏تر درک و راه‏کار‏های متنی یا مربوط به فرایند مرتبۀ پایین ­ تر درک بهره گرفته است.فرایند‏های مرتبۀ بالا‏تر درک به‏ترتیب فراوانی، در حوزه­های فراشناختی، ارزیابی و استنباط قرار دارند. دربارۀ فرایند‏های مرتبۀ پایین­تر درک، این دانشجو بیشتر، از راه‏کار رمز‏شکنی واژگانی استفاده کرده و بنابر‏این، مدل خواندن او از‏نوع تعاملی- استنباطی است. نتایج این پژوهش به درک بهتر تعامل فراگیرندگان زبان فارسی با متن، شناسایی حوزه­های مشکل‏آفرین در این بخش و نیز طراحی روش­های آموزشی مفید‏تر برای آموزش زبان فارسی به غیر‏فارسی‏زبانان کمک می‏کند. واژه‏های کلیدی : درک نوشتاری، برون‏فکنی اندیشه، زبان فارسی، داده­های شفاهی، راه‏کار‏های درک. 1. استادگروهزبانوادبیاتانگلیسی دانشگاهفردوسی مشهد ghonsooly@um.ac.ir 2. دانشجوی دکتری زبان‏شناسی همگانی دانشگاهفردوسی مشهد ma.fazaeli@stu-mail.um.ac.ir [3] . K. A.Ericsson & H. A. Simon