ارزیابی و مقایسه ترجمه‌های فارسی رمان انگلیسی شاهزاده و گدا، اثر مارک تواین بر اساس الگوی گارسس(1994)

Abstract

هدف اصلی از این تحقیق، ارزیابی و مقایسه کیفیت چهار ترجمه از ترجمه‌های فارسی رمان انگلیسی شاهزاده و گدا، اثر نویسنده معروف آمریکایی، مارک تواین است.در میان الگوهای متعدد برای ارزیابی کیفیت ترجمه، الگوی گارسس را به منزله چهارچوب پژوهش برگزیده‌ایم.این الگو چهار سطح متفاوت معنایی – لغوی، نحوی- صرفی، گفتمانی- کارکردی و سبکی- منظورشناختی را در بر می‌گیرد.هر کدام از این سطوح، دارای زیر گروه‌ها و اجزاء خاصی هستند که متون ترجمه شده بر اساس آنها ارزیابی می‌شوند.در این مقاله، چهار ترجمه فارسی را از سه مترجم مختلف، برای ارزیابی کیفی انتخاب و بررسی کرده‌ایم و بعد از تعیین میزان فراوانی هر یک از زیرگروه‌های ویژه بر طبق الگوی گارسس، نتایج را به صورت جدول‌های توزیع فراوانی و نمودار نشان داده‌ایم.با محاسبه مقادیر فراوانی در سطوح چهارگانه و در هر یک از زیرگروه‌ها؛ تعیین مقادیر حوزه‌های مشترک در همه ترجمه‌ها (افزایش، حفظ و تصرف)؛ محاسبه مقدار صنایع بلاغی به کار رفته در متون ادبی ترجمه شده بر پایه سه ویژگی حفظ، حذف و تغییر؛ و در نهایت، تعیین کیفیت ترجمه‌ها بر اساس دو معیار کفایت و مقبولیت و با توجه به میزان ویژگی‌های مثبت و منفی بیانگر کیفیت، ترجمه‌ها بدین شرح دسته‌بندی می‌شوند:<br /> الف) بر اساس مقادیر و اطلاعات حاصل از ویژگی‌های مثبت، شامل ترجمه‌های محمد قاضی(1334)، ولی‌الله ابراهیمی(سروش) (1348)، محمد قاضی(1336) و داریوش شاهین و سوسن اردکانی (1386)؛<br /> ب) بر پایه مقادیر و داده‌های به دست آمده از ویژگی‌های منفی، شامل ترجمه‌های داریوش شاهین و سوسن اردکانی (1386)، محمد قاضی (1366)، محمد قاضی(1334) و ولی‌الله ابراهیمی (سروش)(1348).<br /> واژه‌های کلیدی:ترجمه، ارزیابی کیفی ترجمه، الگوهای ارزیابی کیفیت ترجمه، الگوی گارسس (1994)، کفایت، مقبولیت.