تخمین انرژی علوفه مراتع سیستان و بلوچستان با استفاده از مدل‌های ریاضی و بر اساس روش آزمایشگاهی تیلی و تری

Abstract

این پژوهش به منظور تخمین مقدار انرژی قابل استفاده دام از علوفه مراتع سیستان و بلوچستان و بدست آوردن معادلات پیش بینی انرژی قابل دسترس دام ها، از داده‌های تولید شده در مورد این مراتع و در نهایت تکمیل جداول استاندارد انرژی و مواد مغذی خوراک‌های دام و طیور ایران انجام شد. داده‌های خام از آزمایشگاه تغذیه مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور (از سال 1366 تا 1390) و گزارشات نهایی طرح‌های تحقیقاتی گرفته شد. داده‌های پایه، آزمایشات تعیین قابلیت هضم به روش آزمایشگاهی (تیلی و تری) در علوفه مراتع سیستان و بلوچستان بود. معادلات برازش شده خطی، لگاریتمی، معکوس، درجه دوم، درجه سوم، تابع توان، تابع اس و تابع نمایی حاصل از روش آزمایشگاهی دارای ضریب تعیین بالا و قابل قبول و معنی‌دار بودند. از بین معادلات فوق، برای مراتع سیستان و بلوچستان، معادله تابع خطی زیر: ME (Mcal/ Kg DM) = -147 / 6 E -17 +0037/0 (DOMD g / Kg) به دلیل دقّت و کاربرد ساده‌تر برای تخمین انرژی قابل متابولیسم پیشنهاد می‌شود. در این معادله ضریب تعیین بالا ( 998 / 0 R2 =) و نمودار خطی صعودی بود که نشان دهنده ارتباط مثبت و مستقیم بین مواد آلی قابل هضم در ماده خشک و انرژی قابل متابولیسم است. با مقدار ماده آلی قابل هضم در ماده خشک(DOMD g . Kg) 10/476 گرم در کیلوگرم، مقدار انرژی قابل متابولیسم علوفه مرتعی سیستان و بلوچستان برابر 78/1 شد. با استفاده از معادلات انجمن ملی تحقیقات آمریکا (NRC)، مقدار انرژی قابل هضم 22/2، کل مواد مغذی قابل هضم (TDN) 36/50 درصد، انرژی خالص شیردهی 09/1، انرژی خالص نگهداری 94/0 و انرژی خالص رشد برای علوفه‌های مراتع استان سیستان و بلوچستان 38/0 بدست آمد.