توصیف منحنی رشد در نژادهای مختلف گوسفندان ایران با استفاده از تابع غیرخطی گمپرتز

Abstract

صفات رشد در حیوانات مزرعه­ای از نظر اقتصادی دارای اهمیت هستند. نرخ رشد، یا چگونگی تغییرات وزن بدن در مراحل مختلف، به عنوان یک صفت مهم در امر اصلاح نژاد دام در نظر گرفته می­شود که می­توان آن را به کمک یک تابع غیرخطی توصیف نمود. در این تحقیق، برای توصیف منحنی رشد در نژادهای مختلف گوسفندان ایران، تابع غیرخطی و سه پارامتری گمپرتز بر رکوردهای وزن بدن تعداد 134798 رأس بره (متولد شده طی سال­های 1389-1364) از تولد تا سن 72 ماهگی برازش داده شد. بره­های فوق نتاج حاصل از 5198 رأس قوچ و 82577 رأس میش در 541 گله بودند. منحنی­های رشد مربوط به هر یک از نژادها، گروه­های مختلف سال و فصل تولد، جنس بره، نوع تولد و سن مادر با استفاده از پارامترهای برآورد شده تابع مزبور پیش­بینی و میانگین وزن بدن در بازه تولد تا یکسالگی محاسبه شدند. نتایج نشان داد در بین نژادهای مختلف، نژاد لری­بختیاری بیشترین میانگین وزن در فاصله تولد تا یکسالگی (126/37 کیلوگرم) و نژاد کرمانی کمترین میانگین وزن را در فاصله سنی مذکور (078/21 کیلوگرم) داشتند. بره­های نر (956/29 کیلوگرم) نسبت به بره­های ماده (921/27 کیلوگرم) وزن بالاتری را دارا بودند. مادران با شکم زایش پنج و بیشتر، بره­های سنگین­تری نسبت به میش­های با سن کمتر، تولید می­نمایند. بیشترین و کمترین میانگین وزن، متعلق به بره­های یک قلو (812/28 کیلوگرم) و بره­های سه قلو و بالاتر (036/27 کیلوگرم) بود. مدل گمپرتز می­تواند یک مقایسه توصیفی از رشد حیوان را ایجاد نماید و برای پیش­بینی مقدار وزن بدن در هر مقطع زمانی، مورد استفاده قرار گیرد.