زبان شاعرانۀ نادر ابراهیمی در آتش بدون دود

Abstract

نادر ابراهیمی نمایشنامه ­نویس، مستندساز، ترانه­ سرا و یکی از داستان­ نویسان برجستۀ معاصر است که افزون بر داستان‎های کوتاه خود و دیگر آثارش، رمان هفت جلدی آتش بدون دود را نوشت که با نگارش آن جایزۀ "نویسنده برگزیده ادبیات داستانی ۲۰ سال بعد از انقلاب" را به خود اختصاص ­داد. علاوه ­بر قدرت داستان­ نویسی، انتخاب زبان ادبی و نثر شاعرانه، یکی از برجستگی­ های آتش بدون دود و دیگر آثار ابراهیمی است که وی را به ‎عنوان داستان­ نویسی صاحب­ سبک معرفی­ کرده است. نگارندۀ این مقاله می­ کوشد با بررسی توصیفی- تحلیلی این رمان و استخراج شواهد و ویژگی‎های ادبی و سبک­ ساز آن به این سؤال پاسخ دهد که چه عواملی موجب شاعرانگی نثر آتش بدون دود و برجستگی سبک آن شده است. چنین استدلال می­ شود که ابراهیمی در آتش بدون دود با نوشتن داستانی واقع­ گرایانه دربارۀ مردم ترکمن­ صحرا و ستم­ هایی که نسبت به آنها اعمال شده است با انتخاب نثر شاعرانه، زبان ادبی، عناصر موسیقایی و آشنایی­ زدایی، زبان ساده و آمیخته به لغات گویشی خاص منطقه، ترکیب­ سازی­های ابتکاری، باستانگرایی­ های قاموسی و نحوی و استفاده از امکانات شعر منثور و شعر کهن، چنان رستاخیزی در کلمات داستان خود ایجادکرده که در کنار محتوای دلنشین داستان، زبان زیبا و شاعرانۀ داستانش را در خاطر خواننده جاودانه­ کند.