علوم ادبی
مرور بر اساس
مجموعه‌های این پایگاه
ارسال های اخیر
-
بررسی تطبیقی انسجام دستوری و غیردستوری تکنیک‌های اقناعِ حقانیت امام علی(ع) در شعر سید حمیری و ناصرخسرو
(دانشگاه قم, 2023-02-20)بخش قابل توجهی از متون ادبی دو زبان عربی و فارسی را ادبیات متعهد در برمی‌گیرد. القای حقانیت امام علی(ع) به مخاطب، جلوه عینی این نوع از ادبیات در دوران گذشته است. سید حمیری و ناصرخسرو از جمله شاعرانی هستند که با شناخت ...
-
دلایل نقشی خروج جمله‌وارۀ موصولی و ارتباط آن با عوامل سبکی در متون روایی
(دانشگاه قم, 2023-02-20)خطای‌نامه سفرنامه‌ای است منثور متعلق به دوران سلطان سلیم بایزید عثمانی در سال 911 هجری قمری که سید علی‌اکبر، ملقب به خطایی، بازرگان و به قولى «ایلچى ایرانى» همزمان با سلطنت شاه اسماعیل صفوی در شرح سفرش به سرزمین خطای (همان ...
-
واکاوی هندسه تصویرهای شعری دوره بازگشت (در تأمّلی مقایسه ای با ساختمان تصویرهای شعری دیگر سبک های شعر فارسی)
(دانشگاه قم, 2023-02-20)بیشتر قضاوت‌ها در مورد شعر دوره بازگشت کلّی و فرضی است و اثبات آن‌ها نیاز به بررسی بیشتر و دقیق‌تری دارد. سازه تصویر شعری، اجتماعی است از عناصر بلاغی مختلفی که محصول نگاه و زبان خاص هر شاعر است؛ به دیگر سخن، ماحصل تجزیه ...
-
نقد بلاغی مثنوی اعتراضی «منظومۀ مرداب‌ها و آب‌ها» از سید حسن حسینی
(دانشگاه قم, 2023-02-20)آثار ادبی از دیدگاه‌های گوناگون سنجیده و بررسی می‌شوند. نقد بلاغی یکی از شیوه‌های نقد ادبی است که در آن، متن را از منظر کارکرد ابزار بلاغی و صور خیال می‌سنجیم. این مقاله به بررسی و نقد بلاغی مثنوی اعتراضی «منظومۀ مرداب‌ها ...
-
فرایندهای خلاق در واژه سازی فارسی و مقایسة آن با زبان انگلیسی
(دانشگاه قم, 2023-02-20)منظور از فرایندهای واژه‌سازی روش‌های ساخت واژه در زبان‌است. در این پژوهش منظور از خلاقیت در این پژوهش ایجاد پیوندی هنری بین دو مفهوم برای ساخت واژه در زبان است که درنتیجة آن عموماً مفهوم واژه با توجه به تکواژهای آن شفاف ...
-
فراهنجاری‌های دستوری و شگردهای بلاغی پرکاربرد در غزل‌های نیستانی، بهمنی و منزوی
(دانشگاه قم, 2023-02-20)هنجارگریزی، مؤثرترین شکل برجسته‌سازی زبان است و شامل همۀ شگردهایی می‌شود که قاعده‌های متعارف زبان را بر هم می‌زنند و به آشنایی‌زدایی می‌انجامند. هنجارگریزی دستوری برای زدودن غبار آشنایی از زبان شعر به کار می‌رود و شامل ...
-
بررسی بلاغی - اجتماعی تصاویر شعر «مه»، اثر احمد شاملو، مطابق الگوی فرکلاف
(دانشگاه قم, 2023-02-20)مسئلۀ این پژوهش بینِ‌رشته‌ای، مختصّات (چگونگی و چرایی) تصاویر شعر «مه»، اثر احمد شاملو، در ارتباط با متغیّرهای درون‌متنی و برون‌متنی است و هدف آن، تحلیل بلاغی - اجتماعی تصاویر این شعر است. برای این منظور از نظریّۀ تحلیل ...
-
نگاهی به ویژگی های دستوری در ضریرنامۀ طغان‌شاه ابن‌نظام قمی شاهرودی
(دانشگاه قم, 2023-02-20)منظومۀ حماسۀ دینی انتقامیه/ ضریرنامه از طغان‌شاه ابن نظام قمی شاهرودی یکی از نمونه‌های شاخص حماسۀ دینی در ادب پارسی است که در قرن نهم هجری دربارۀ انتقام ضریرخزاعی، محمّد حنفیّه، مسیّب، طغان، عمر بن علی، فضلِ جعفر و دیگر ...
-
ساخت سازه‌ای گروه اسمی در گلستان و بهارستان: کاربرد نحو در سبک‌شناسی ادبی
(دانشگاه قم, 2023-02-20)جامی بهارستان را متناسب با ویژگی‌های موجود در گلستان سعدی تالیف نموده است. این موضوع در یک نگاه کلی نیز قابل مشاهده است. با وجود گرایش بیشتر هر دو اثر در کاربرد قطب«انتخاب» به جای «ترکیب»(صفوی، 1390: 198)، این مساله پیش ...
-
بررسی رابطه‌ی زبان و قدرت در شعر «دلم برای باغچه می‌سوزد» از فروغ فرخزاد با دو رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی و دستور نقشگرا
(دانشگاه قم, 2023-02-20)تحلیل گفتمان انتقادی و دستور نظام‌مند نقشگرا هر دو متشکل از یک سری روش برآمده از رشته‌هایی همچون زبان‌شناسی و جامعه‌شناسی برای مطالعه‌ی روابط میان متون و مناسبات قدرت‌اند. در رویکرد فرکلافِ تگفا با مدل سه مرحله‌ای توصیف، ...
-
واکاوی واژگان نشاندار اجتماعی در غزلیات حافظ برپایۀ تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف
(دانشگاه قم, 2023-02-20)حافظ شیرازی (۷۲۷ ه.ق/ ۱۳۲۵م – ۷۹۲ ه.ق/ ۱۳۹۰م) در زمرة شاعران بزرگی است که غزلیاتش پر از واژگان نشاندار اجتماعیِ گوناگون با دلالت‌ها و ارزش‌های فراوانِ بیانی، رابطه‌ای و تجربی است. این واژگان، معانی‌ای فراتر از سطح معمولی ...
-
ایماژهای ابهام آفرین در اشعار اسیر شهرستانی
(دانشگاه قم, 2023-02-20)در سبک هندی، گروهی از شاعران هستند که در کاربرد تصاویر غریب و دور از ذهن افراط کرده‌اند. آنگونه که گاه مفهوم کلامشان به معمّا نزدیک می‌شود. از همین رو به شاعران طرز خیال مشهور شده‌اند. اسیر شهرستانی، یکی از پیروان این شیوه ...
-
نگاهی به ترفند ایهام در مثنوی شیرین و فرهاد سلیمی جرونی
(دانشگاه قم, 2022-09-23)سلیمی جرونی از شاعران مثنوی سُرای قرن نهم و از پیروان خوش ذوق نظامی گنجوی است؛ اشعارش سرشار از صنایعِ معنوی و زیبایی های بدیعی است؛ ایهام از جمله صنایعِ معنوی و از ابزار هنجارگریزی در کلام است که سهم بسزایی در تصویرسازی و ...
-
تقابل‌های دوگانه و معنایی در ساختار بلاغی و نحوی کلام سعدی
(دانشگاه قم, 2022-09-23)بررسی مبحث تقابل‌های دوگانه در آثار ادبی و هنری به جهت درک و دریافت بهتر و عمیق‌تری از این آثار، امروزه مورد توجه زبانشناسان و روایت‌شناسان معاصر قرار گرفته است. در این پژوهش با نگاهی به آثار و اندیشه‌های سعدی، به بررسی ...
-
سوسنِ ده زبانِ آزاده بررسیِ تصاویر شعری گل سوسن در ادبیات فارسی
(دانشگاه قم, 2022-09-23)سوسن، از موضوعات و عناصری است که در شعر اغلب شاعران به کار رفته و با توجه به اوصاف و ویژگیهایش، امکان تصویر سازی بسیاری ایجاد کرده است،هدف این پژوهش،بررسی و تحلیل تصویر سازی شاعران از سوسن است، هدف دیگر، ترسیم نوع نگرش ...
-
جایگاه قید و بسامد آن در روایت امیرارسلان رومی
(دانشگاه قم, 2022-09-23)داستان عامیّانۀ امیرارسلان مانند یک صحنۀ نمایش، روحیّات مردم دورۀ قاجار را با همۀ ناملایمات و اوضاع نامساعد آن به تصویر درمی‌آورد و نمایانگر ذهنیّت و وضع مردم آن عصر است. به همین دلیل، داستان‌های عامّه را می‌توان آینۀ ...
-
تأملی در زیرساخت‌های تشبیهی سه‌گانه انواع «مَثَل»
(دانشگاه قم, 2022-09-23)بحث مربوط به پدیده‌ای به نام «مَثَل»، بحثی قدیمی و گسترده است و مرور منابع بلاغی و فرهنگ‌های امثال نشان می‌دهد که بلاغت‌نویسان و نیز فرهن‌نویسان که به جمع و تدوین مَثَل‌ها اهتمام داشته‌اند مباحث عدیده‌ای در خصوص ماهیت و ...
-
بررسی عناصر زبانی، بلاغی و محتوایی غزل 3 مهدی اخوان ثالث
(دانشگاه قم, 2022-09-23)چکیدهپژوهشگران «غزل3» از دفتر «آخر شاهنامه» سرودۀ مهدی اخوان ثالث را یکی از بهترین تغزلات معاصر دانسته‌اند. دلایل این برتری چیست و چرا این غزل در شعر معاصر چنین جایگاهی یافته است؟ یافته‌های این پژوهش با بهره‌گیری از روش ...
-
تحلیل رتوریکی صناعات ادبی در قصاید ناصر خسرو
(دانشگاه قم, 2022-09-23)مقالۀ حاضر نقش رتوریکی صناعات ادبی در قصاید ناصرخسرو را بررسی‌می‌کند. از میان عوامل مؤثر بر فرایند ارتباط، تأکید بر پیام موجب ایجاد نقش شعری و ادبی زبان می‌شود؛ ازاین‌رو گاهی برخی از شاعران برای انتقال پیام و اندیشۀ خود ...
-
«بررسی توصیفی – تحلیلی نوآوری‌های وزنی فروغ فرخزاد در تولدی دیگر»
(دانشگاه قم, 2022-09-23)زبان صریح و شفاف فروغ فرخزاد تأثیر شگرفی در انتخاب اوزان عروضی او داشته است. این پژوهش با هدف بررسی مهم‌ترین جلـوه‌هـای اوزان عروضی اشعار مجموعۀ تولدی دیگر در پی پاسخ به این سوال است: مهم‌ترین ابداعات وزنی فروغ فرخزاد در ...
