علوم ادبی
مرور بر اساس
مجموعه‌های این پایگاه
ارسال های اخیر
-
جمال‌‌شناسی ضمایرِ تاریخ سیستان با تأکید بر قطب مجازی یاکوبسن
(دانشگاه قم, 2021-08-23)هر چند به‌طور طبیعی زیبایی‌‌هایی در برونۀ زبان نثر مرسل دیده می‌‌شود، امّا بیشتر زیبایی‌‌های آن مبتنی بر درونۀ زبان است که از طریق علم معانی ایجاد شده است. زبان‌‌شناسیِ متن‌‌بنیاد بر این باور است که این نوع زیبایی‌‌ها از ...
-
مرصاد العباد؛ کهنه‌گرایی در زبان و شعریّت در آهنگ
(دانشگاه قم, 2021-08-23)کتاب مرصاد العباد، از متون تعلیمی عرفانی بوده و نجم رازی در این اثر، نثری شیوا و رسا دارد. مولّف تلاش کرده است تا اصول تعالیم صوفیّه را به زبانی ساده و آهنگین بیان کند و سبک بیانی خاص خود را دارد؛ در این اثر، ویژگی‌های ...
-
استعاره در اشعار کودکانۀ محمود کیانوش و سلیمان العیسی
(دانشگاه قم, 2021-08-23)محمود کیانوش «پدر شعرکودک ایران» یکی از شاعران معاصر است که اشعاری ساده و بی‌پیرایه می‌سراید. شعر او بازتاب اندیشه‌ها و تأملات وی در پیوند و ارتباط ذاتی انسان و طبیعت است. کیانوش شاعری است که ذهنش سرشار از مسائل مردم است. ...
-
معرفی و بررسی بلاغی و دستوری «الوافی فی تعداد القوافی» اثر محمّد عصّار تبریزی
(دانشگاه قم, 2021-08-23)قافیه در شعر فارسی اهمیّت فراوان و جایگاه قابل توجهی دارد؛ به همین دلیل و برای سهولت کار شاعران، از گذشته‌های دور تا دوران معاصر، کتبی در قالب فرهنگ‌های قافیه تألیف شده است. یکی از معتبرترین و معروف‌ترین این فرهنگ‌‌ها، ...
-
مقایسۀ کاربردِ افعال در غزل‌‌های عاشقانه و قلندری سنایی
(دانشگاه قم, 2021-08-23)فعل، مهمترین رکن جمله است و شیوۀ کاربرد فعل در یک اثر، دغدغه‌‌های نویسنده برای ایجاد لایه‌‌های معنا و ارتباط تأثیرگذار با مخاطبان و کارکردهای روانی او را نشان می‌‌دهد. آیا می‌‌توان همچون شخصیّت، فعل را به برون‌گرا، درون‌گرا ...
-
تحلیل کارکردهای ترکیب‌های زبانی بیدل دهلوی در تزیین صورت کلام از منظر سبک‌شناسی
(دانشگاه قم, 2021-08-23)بیدل دهلوی یکی از قله‌های ادب پارسی در دورة سبک هندی است. بیشتر توجّه پژوهشگران سبک هندی، به مضمون‌آفرینی، نکته سنجی و تصویرگری شاعران است. لیکن توجه به هنرهای زبانی این شاعران کمتر بوده است. در این مقاله، تلاش بر آن است ...
-
بررسی تطبیقی موسیقی درونی در غزلیات انوری ابیوردی و ظهیرالدین فاریابی
(دانشگاه قم, 2021-08-23)انوری ابیوردی و ظهیرالدین فاریابی دو تن از نام آورترین سخنوران تاریخ شعر فارسی هستند. این دو تأثیر اساسی و عمده‌‌ای در غزل فارسی داشتهاند. این مقاله، جُستاری دربارۀ مهمترین جلوه‌‌های موسیقی شعر، در غزل‌‌های این ...
-
بررسی ابتذال و سرقات ادبی در دیوان معزی
(دانشگاه قم, 2021-08-23)گاهی شاعران ضمن تتبّع یک شعر و جواب‌‌گویی به آن، دچار ابتذال قافیه شده‌‌اند که طی کردن فرآیند تتبّع شعر دیگری به سرقت ادبی انجامیده است. ابتذال قافیه یکی از کارکردهای منفی قافیه است که باعث محدودیت شعر سنّتی در حوزۀ مضامین ...
-
بررسی و تحلیل ویژگی‌های خاص دستوری و نگارشی در تفسیر سورآبادی
(دانشگاه قم, 2021-08-23)تفسیر سورآبادی یکی از کهن‌ترین تفسیرهای قرآن به زبان فارسی است که علاوه بر ارزش فکری و محتوایی، از حیث مطالعات زبان‌شناسانه به ویژه دستور تاریخی اهمیّت ویژه‌ای دارد. هرچند سورآبادی از زبان فارسی رایج قرن پنجم استفاده کرده، ...
-
شیوه‌‌های واژه‌‌گزینی و واژه‌‌سازی فارسی در آثار منثور ناصرخسرو
(دانشگاه قم, 2021-08-23)عنوان «حجت جزیرۀ خراسان» ناصرخسرو را بر آن داشته که با وجود باور عمیق به دین و نفوذ زبان عربی، با کاربرد برخی اصطلاحات فارسی به غنای زبان فارسی و اعتدال وام‌‌ستانی از زبان عربی کمک کند. وی در آثار خود به گسترش ...
-
نگاهی جدید به نوعی از صفت خاص و عام در زبان فارسی
(دانشگاه قم, 2021-08-23)با دقت در کتاب‌های دستور زبان فارسی، متوجه این موضوع می‌شویم که اکثر تقسیم‌بندی‌ها در مورد صفت، تکراری و شبیه به هم هستند؛ بنابراین در این پژوهش در حوزۀ معنایی و با توجه به اختصاص یا عدم اختصاص (عمومیت) صفت به موصوف‌ها، ...
-
بررسی کارکرد شگرد آیرونی در شعر نسیم شمال
(دانشگاه قم, 2021-08-23)آیرونی، سخنی است دو پهلو که معنا و مفهوم ثانویۀ آن اهمیّت دارد؛ این شگرد ادبی، از ظرفیت گسترده‌‌ای برای رساندن مفاهیم و مقاصدی که مجالی برای عرضه و مطرح‌‌کردن مستقیم آنها نیست، برخوردار است. نسیم شمال (سیّد اشرف‌‌الدّین ...
-
تشخص های زبانی در سبک فرخ تمیمی
(دانشگاه قم, 2021-02-19)در بررسی پروندة شعر نو و شاعران آن در جریان تاریخ ادبی فارسی،می توان نقطه ای مشترک یافت و آن نقطه این است که قریب به اتفاق این شاعران برای خود،سبک خاص یا زبان خاص داشتهاند ،یا در پی آن بودند که به آن دست یابند.فرخ تمیمی ...
-
غربت کنایه در پژوهش‌های مکتب وقوع
(دانشگاه قم, 2021-02-19)حقیقت‌نمایی در کنار بیان رفتارهای عاشق و معشوق، رکن رکین مکتب وقوع است. بیشتر پژوهش‌هایی که در زمینه‌ی بررسی مختصات ادبی این مکتب و طرز واسوخت انجام‌شده، در کنار اشاره به «سادگی و روانی زبان» به «عدم استفاده از شگردهای ...
-
بررسی، تحلیل وطبقه‌بندی شبه‌جمله‌ها در زبان فارسی
(دانشگاه قم, 2021-02-19)شبه‌جمله از مقوله‌های دستوری زبان فارسی است. در دستورهای زبان، برخی این موضوع را با نام صوت و برخی با عنوان شبه‌جمله مطرح کرده‌اند. این پژوهش به بررسی، تحلیل و طبقه‌بندی شبه‌جمله‌ها، در همۀ صورت‌های آن پرداخته و ویژگی‌های ...
-
کارکردهای محتوایی و زیبایی شناختی گلها و گیاهان در اشعار حسین منزوی
(دانشگاه قم, 2021-02-19)علاقه به گلها و گیاهان و استفاده از عناصر طبیعی در شعر به دورة خاصی تعلق ندارد. اغلب شاعران کوشیده‌اند تا با استفاده از پدیده‌های طبیعی و ترکیبات تازه‌ای که خلق می‌کنند به مفاهیم و اندیشه‌های مورد نظرشان بپردازند اما گرایش ...
-
تحلیل زبان تصویر در غزل رمانتیک حسین منزوی
(دانشگاه قم, 2021-02-19)اهمیّت زبان و زیبایی از دیرزمان در ادبیّات مطرح بوده و این امر در مکتب های ادبی نیز نمود پیدا کرده است. برخلاف نظر علمای بلاغت سنّتی که معتقد بودند تصویرپردازی تنها از طریق صورخیال صورت می پذیرد. تصاویر خیال انگیز بسیاری ...
-
بررسی کارکرد عناصر موسیقایی در شعر علوی معاصر (با تکیه بر اشعار سیّد حمیدرضا برقعی، محمّدجواد غفورزاده و احمد علوی)
(دانشگاه قم, 2021-02-19)«شعر علوی» یکی از شاخه‌های اصلی شعر آیینی به‌شمارمی‌آید که تاکنون مورد بررسی همه‌جانبه و علمی قرار نگرفته‌است و در اندک پژوهش‌های انجام‌شده در این زمینه بیشتر به محتوا و درون‌مایة آن پرداخته‌شده‌است. رسالت دینی و کارکرد ...
-
جمله‌های مرکب در مثنوی مولانا و تبیین الگوهای دستوری و روابط معنایی و منطقی آنها
(دانشگاه قم, 2021-02-19)ترکیب، همیشه در دستور زبان با چالش‌هایی همراه بوده است. اختلاف نظر در تقسیم بندی ساختمان واژگان و جمله‌ها نیاز به توضیح نیست. هدف از این مقاله، شناخت جمله‌های مرکب و آشنا شدن با ساخت و اقسام جمله‌های مزبور است که از این ...
-
تبیین استعاره‌های انتقادی بخش اساطیری شاهنامه
(دانشگاه قم, 2021-02-19)استعارة انتقادی اهداف و ایدئولوژی‌های سازندة معنای زبان را شناسایی می‌کند که راهبردی مهم، در جهت نظریة بلاغت برای مشروعیت زبانی در تحلیل‌های گفتمانی است. داستان‌های بخش اساطیری شاهنامه، از کیومرث تا کیخسرو که در طرح طبقه‌بندی ...
