بررسی پدیدۀ رمزگردانی از دیدگاه زبان‌شناسی اجتماعی: مطالعۀ گفتار روزمرّۀ دانش‌آموزان مقطع متوسطۀ شهرستان ارومیه

Abstract

یکی از پی‌آمدهای ناشی از تماس زبانی در جوامع چندزبانه، رمزگردانی یا گردش متناوب بین دو یا چند زبان است. پژوهش حاضر مطالعه‌ای میدانی است که به بررسی مقایسه‌ای میزان و جهت رمزگردانی درمیان دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع متوسّطه در سه طبقۀ اجتماعی پردرآمد، متوسّط و کم‌درآمد در جامعۀ چندزبانۀ شهرستان ارومیه پرداخته است. داده‌های مورد نیاز به­روش ضبط گفتمان طبیعی به‌دست آمده و متخصّص آمار و نرم‌افزار اس.پس.اس.اس. آن­ها را تحلیل کردند. براساس نتایج به‌دست‌آمده، ارتباط بین جهت رمزگردانی و طبقۀ اجتماعی افراد معنی‌دار بود؛ بدین­ترتیب که جهت غالب رمزگردانی در طبقۀ پردرآمد از فارسی به ترکی است، درحالی­که در دو طبقۀ دیگر برعکس است؛ افزون بر این، طبق نتایج به‌دست‌آمده بین جنسیت و جهت رمزگردانی ارتباط معنی­داری وجود ندارد؛ همچنین تفاوت میزان رمزگردانی در طبقات اجتماعی مورد بررسی و گروه‌های جنسی معنی‌دار نبود. <strong> </strong>