دستوری‌شدگی طبقه‌نمای «/done ne» در گونۀ تاکستانی زبان تاتی

Abstract

یکی از فرایندهای مهم تغییر زبانی، دستوری­شدگی است. طیّ این فرایند، واحد­های واژگانی به­تدریج نقش معنـایی خـود را از دست می­دهند و از یک واحـد قـاموسی به واحد نقشی یا دستوری تبدیل می­شوند و یا واحدهای دستوری، دستوری­تر می­شوند. طبقه­نماها نشان­دهندۀ سازمان­دهی دانش سخنگویـان یک زبـان هستند و براساس جـوانب فـرهنگی مشترک بیـن سخنگویان آن زبان برای طبقه­بنـدی مفـاهیم به­کارمی­روند. سـاخته­شدن طبقه­نماهای عـددی در زبـان تاتی نمونه­ای از دستوری­شدگی است. بررسی طبقه­نماهای عددی نشان می­دهد که این کلمه­ها حاصل دستوری­شدگی یک اسم به طبقه­نما هستند. این عناصر زبانی، ویژگی­های کلمه­های قاموسی را از دست داده­اند و ویژگی­های کلمه­های نقشی را کسب کرده­اند. این تحقیق به بررسی فرایند دستوری­شدگی طبقه­نمای عددی «done» یا «ne» در تاتی تاکستانی می­پردازد. طبقه­نمای عددی عام «done» در گونۀ تاکستانی زبان تاتی جایگزین سایر طبقه­نماهای عددی در این گونۀ زبانی شده و در اثر کاربرد زیاد به­صورت «ne» کاهش آوایی یافته است. براساس معیارهای مطرح­شده در ایـن مقـاله می­توان گفت که دستوری­شدگی تا حدّ زیادی در مورد طبقه­نمای عددی عام «ne» در گونۀ تاتی تاکستانی رخ داده است.