تعریف و تقسیم فقه

Abstract

علم فقه پس از کلام ، اشرف علوم است ، زیرا بواسطه این علم اوامر و نواهی خدا را مشناسیم و امتثال میکنیم ، این علم حافظ نظم معاش و ضامن کمال نوع انسان است. بموجب « آیه نفر » - ( فلولا نفر من کل فرقة طائفة لیتفقهوا فی الدین . توبه 123 ) ، فقها عظام معتقدند که معرفت « احکام شرعیه » ، « اجتهاد » ( تفقه در دین ) ، بر همه مؤمنین ، واجب است ، لیکن نه به وجوب عینی ، بلکه به وجوب کفایی ، چون خداوند فرمود: از هر گروهی باید طایفه ای برای تفقه در دین رهسپار شوند. فضیلت و اهمیت فقه و لزوم ( تفقه در دین ) از طریق اخبار و احادیث نیز بثبوت رسیده است. از جمله در خبری از حضرت صادق (ع) چنین منقول است : لیت السیاط علی الرئوس اصحابی حتی یتفقهوا فی الحلال و الحرام. بالجمله ، عظمت و منزلت والای فقه و اعتلای روز افزون آن و توجه و نیاز زائد الوصف طالبان علم به فهم و درک مسائل و احکام فقهی ایجاب میکند که هر چه بیشتر مورد بحث و گفتگو قرار گیرد و آنگونه که هست معرفی شود. بدین منظور مقاله ای تهیه شده است که در آن ، تعریف و تقسیم فقه و ابواب و فصول مختلف آن بنحو اختصار مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است.