بررسی شگردهای تمرکززدایی انتظارشکن در تصاویرداستان های کودکانه ی یعقوب شارونی

Abstract

تمرکززدایی به توانایی ذهنی کودک اطلاق می­شود که در آن از یک پدیده به پدیدة دیگر گریز می­زند و این گریز باعث شکسته­شدن تمرکز وی می­گردد. این پدیده که کنش­های ذهنی را در پی­دارد و باعث رشد شناختی وی و تقویت قدرت تفکر و خلاقیت او می­شود، به واسطة شگردهای خاصی در ادبیات کودک جلوه می­یابد. این شگردها در دو سطح متن و تصویر قابل بررسی است که سطح تصویر آن از اهمیت بالایی برخوردار است. برخی از تصاویر آثار کودکانه علاوه بر تمرکززدایی، باعث انتظارشکنی مخاطب می­گردد، بدین شکل که کودک با دیدن آن­ها از حالت معمول خارج و غافلگیر می­شود و این فرایند بر تمرکززدایی ذهن او تأثیرگذار است. در پژوهش حاضر تلاش بر آن است که شگردهای تمرکززدایی انتظارشکن تصویری در ده داستان منتخب از یعقوب شارونی (1931-2017م) داستان­نویس معاصر مصر، با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر داده‌های آماری، مورد بررسی قرار گرفته و چگونگی استفاده از تصاویر انتظارشکن در داستان‌ها تحلیل شوند. از مهم­ترین شگردهای تصویری یافت­شده در این داستان­ها، می­توان به تغییر ناگهانی پس­زمینه (32%)، فانتزی­سازی (18%) و کادرهندسی در تصویر (13%) اشاره کرد.