بررسی روانشناختی تیپ های شخصیّتی در رمان «الباذنجانة الزرقاء» اثر میرال الطحاوی بر اساس نظریۀ کارن هورنای

Abstract

میرال الطحاوی (1968م) از نویسندگان معاصر مصری است که اعتقاد دارد سبک هر نویسنده‌ای، گویای تحولات اجتماعی و حالات روحی و روانی او است. در رمان «الباذنجانة الزرقاء» روحیات نویسنده در شخصیت‌های داستان، به وضوح هویداست؛ نویسنده از پیِ ترسیم شخصیت‌های داستانی سعی دارد انواع سرکوب‌های اجتماعی اعمال شده در حق زن شرقی را بیان کند. در این مقاله، شخصیت‌ها‌ی رمان «الباذنجانة الزرقاء» بر اساس نظریۀ روانشناختی کارن هورنای روانشناس سرشناس آلمانی به روش توصیفی- تحلیلی مورد واکاوی قرار گرفته است. هورنای در نظریه­های روانکاوی خود، به موضوع فرهنگ و محیط، نگاه ویژه­ای دارد. شخصیت‌ها‌ی روان‌پریشِ رمان «الباذنجانة الزرقاء»، درگیر نوعی روان‌رنجوری برخاسته از محیط زندگی و آداب مختص به آن هستند که با نظریه­های روانشناختی هورنای قابل نقد و تحلیل است. این پژوهش می­کوشد شخصیت‌ها‌ی این رمان را بر طبق تیپ‌های سه‌گانۀ شخصیت: تیپ مهرطلب، تیپ انزواطلب و تیپ برتری‌طلب، بررسی کند و راه‌های تدافعی آنان را برای سیر در بستر جامعه، مورد کنکاش قرار دهد. نتیجة پژوهش نشان می­دهد از میان پنج شخصیت اصلی که در داستان نقش ایفا می­کنند جز پدرِ قهرمان داستان، که دارای تیپ شخصیتی سالم و نرمال است دیگر شخصیت­ها، در گروهِ تیپ­های شخصیتی نوروتیک و غیر سالمی قرار می‌گیرند که هورنای به آن اشاره می­کند. این شخصیت­ها، به دلیل آسیب­های محیطی و فرهنگی، دچار اضطراب بنیادینی هستند که به شکل­گیری روابط ناهنجار در میان آنان منجر شده است.