تجزیه مکان‌های ژنی کمّی مرتبط با آنزیم‌های تحمّل به شوری در جو (Hordeum vulgare L)

Abstract

آنزیم­های کاتالاز و پراکسیداز دو آنزیم فعّال در شرایط تنش شوری هستند که اندازه گیری سطوح فعالیت آن­ها در ارقام حساس و متحمّل می‏تواند برای مکان‏یابی ­QTLهای دخیل در تحمّل به شوری مورد استفاده قرار گیرد. در این تحقیق ابتدا والدین چهار توده نقشه‏یابی جو برای مطالعه وجود تنوّع لازم در سطوح فعّالیت­های آنزیم­های کاتالاز و پراکسیداز مورد آزمایش قرار گرفتند. تنوّع قابل ملاحظه­ای از نظر فعّالیت دو آنزیم مذکور بین والدین جمعیّت OWB مشاهده شد. برای مکان‏یابی ­QTLهای دخیل در تحمّل به شوری، تعداد 94 لاین دابل هاپلوئید این جمعیّت مورد آزمایش قرار گرفت. در این مطالعه مقدار کمّی این دو آنزیم به عنوان صفت کمّی در دو سطح شوری ]صفر (شاهد) و 200 میلی‏مول [NaCl در افراد این جمعیّت اندازه گیری شد و متعاقباً آنالیزهای مربوط به مکان‌یابی QTL­ها به‌وسیله نرم‌افزار MAPQTL 5 انجام گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که فعّالیت آنزیم کاتالاز در شرایط تنش شوری با دو QTL بزرگ ‌اثر بر روی کروموزوم­های (3H) 3 و (4H) 4 و دو QTL کوچک‌اثر بر روی کروموزوم­های (1H)5 و (5H)7 کنترل می­شود. برای آنزیم پراکسیداز QTL مکان‌یابی نشد. نتایج این تحقیق نشان داد که سطح فعّالیت آنزیم کاتالاز تحت تنش شوری می‏تواند به عنوان یک شاخص کمّی برای مکان‌یابی ژن­های دخیل در فرایند تحمّل به شوری مورد استفاده قرار گیرد.