جایگاه شعر و شاعری در اندیشۀ ادبی مصطفی صادق رافعی

Abstract

مصطفی صادق رافعی بیشتر به عنوان اندیشمند و نویسنده‌ای بزرگ در نوشتن مقالات با موضوعات اسلامی- اجتماعی شناخته شده است. او افزون بر این، در نقد ادبی نیز دستی توانا دارد. بسیاری از پژوهشگران، نقد نویسی رافعی را نقدی لغوی و در سطح واژگان دانسته‌اند، حال آن که وی پیرامون مفهوم «ادبیات»، «شعر» و «شاعر»، دیدگاه‌هایی دارد که فراتر از پرداختن به نقش «واژگان» در یک اثر ادبی است. امّا این دیدگاه‌ها که نشان از گسترۀ نگاه او به موضوعات ادبی دارد؛ تا چه اندازه تازه و نوآورانه است؟ در این مقاله، دیدگاه‌های او پیرامون جایگاه شعر و شاعری از لابلای نظرات بعضاً دو پهلو و مبهم وی بیرون آورده و مورد بررسی قرار گرفته شده است تا از این رهگذر، میزان تازگی و استواری و دگرگونی‌های آن بر خوانندگان روشن گردد. <br /> نتیجه این بررسی نشان می‌دهد که، با توجه به زمان و دوران زیست رافعی و محدودیت‌های آن برهه از جنبه تولید نظریات ادبی جدید، وی را می‌توان یکی از پیشگامان راه نو در ادب عربی به شمار آورد.