اولویت‌های سیاستی جهت کاهش مرگ و میر ترافیکی مبتنی بر سناریو پردازی در افق 1404

Abstract

مرگ و میر ترافیکی یکی از چالش‌های اصلی نظام سلامت در ایران است و اولویت‌‌‌‌بندی سیاست‌های اصلاحی مبتنی بر ‌آینده‌نگری، از ضروریات ‌برنامه‌ریزی بلند مدت می‌باشد. این مقاله، با هدف تعیین اولویت‌های سیاستی در افق 10 ساله با بهره‌گیری از سناریوهای آینده مرگ و میر ترافیکی تدوین شده است. بدین منظور در گام اول، با مطالعه کتابخانه‌ای و مصاحبه با صاحب‌نظران، روند تاریخی مسئله بدست آمده، سپس، عوامل موثر بر مسئله، با استفاده از مدل لایه‌های واقعیت جوزف وروس، در سه سطح احصاء شده و به کمک روش تحلیل اثرات متقابل، دسته‌بندی و تفکیک شده است. خروجی این روش، امکان سناریوپردازی، سیاست‌گذاری و ارزیابی را فراهم می‌کند. فرایند سناریوپردازی با سه عدم قطعیت اصلی در سه سطح شامل، نظام ارزشی و گفتمانی (سطح جهان‌بینی)، قوانین (سطح ساختارها) و شرایط اقتصادی (سطح روندها)، منجر به شکل‌گیری هشت فضای سناریویی اصلی شد که مبتنی بر نظر خبرگان از میان این سناریوها، 4 سناریوی باورپذیر انتخاب شدند. سپس، سیاست‌های کاهش مرگ و میر ترافیکی بر اساس اسناد بالادستی و ماتریس‌هادون، تدوین شدند و به محک سناریوهای منتخب گذاشته شدند. فرایند ارزیابی، با در نظر گرفتن سه معیار اصلی شامل عدالت اجتماعی، محدودیت‌های مالی و تقدم پیشگیری بر درمان، صورت گرفت. در نهایت، سیاست آموزش و فرهنگ‌سازی (اولویت اول)، تشدید قوانین تنبیهی و جرائم و وضع قوانین تشویقی (اولویت دوم) و افزایش نظارت و کنترل پلیس با مشارکت حداکثری مردم (اولویت سوم)، بعنوان سیاست‌های پایدار جهت کاهش مرگ و میر ترافیکی، تعیین شدند.