دقوقی، فراداستانی پسامدرن

Abstract

<em>فراداستان یکی از رویکردهای مدرن داستان‌نویسی در ادبیات داستانی پسامدرن است که عموماً پیدایش آن را محصول قرن بیستم میلادی می‌دانند. در ایران نیز پژوهشگران دیرینه، پیدایش و نمود این تکنیک داستان‌نویسی را عمدتاً در آثار داستانی معاصر دهۀ 70 به بعد می‌دانند، اما نگارنده بر آن است که در مثنوی مولوی، شگردهای داستان‌نویسی فراداستان به­کار رفته است. پژوهش حاضر با بررسی مؤلفه‌ها و شگردهای اساسی فراداستان‌درداستان دقوقی از دفتر سوم مثنوی مولوی به شیوۀ توصیفی-تحلیلی به این پرسش پاسخ می­دهد که آیا می‌توان مولوی را نویسنده‌ای فراداستانی و پسامدرن دانست؛ و اینکه کدام‌یک از شگردهای این سبک پسامدرن در داستان دقوقی به‌عنوان یک اثر کلاسیک فارسی وجود دارد. مطابق نتایج، داستان دقوقی روایتی کاملاً فراداستانی و پسامدرن است که نویسندۀ آن در خلق این داستان، از بسیاری از مؤلفه‌ها و شگردهای سبک فراداستان مانند چارچوب‌بندی فراداستانی، اتصال کوتاه، بازی‌های زبانی، تناقض و ناسازه، و اقتباس بهره برده است.</em>