ادبیات عرفانی
مرور بر اساس
مجموعه‌های این پایگاه
ارسال های اخیر
-
بررسی ویژگی‌های «متن مغلوب صوفیانه» در انطباق با المواقف و المخاطبات عبدالجبّار نفّری
(دانشگاه الزهراAlzahra University, 2021-12-22)عبدالجبّار نفّری از عارفان گمنام قرن چهارم هجری است. یکی از دلایل گمنامی او پیچیدگی در نثر صوفیانة وی است. مهم‌ترین اثر منثور نفّری دو کتاب المواقف و المخاطبات است که محتوای آن را گزارش‌های مستقیمِ تجارب عرفانی این عارف ...
-
دلالت‌های سیاسی اندیشۀ عین‌القضات همدانی
(دانشگاه الزهراAlzahra University, 2021-10-23)بیشترِ پژوهش‌های انجام‌شده دربارۀ عین‌القضات، عارف نامور و متفکر بزرگ در سنت عرفانی ایران و اسلام، دربارۀ مسائل تاریخیِ مربوط به زندگی وی و یا برخی آراء عرفانی و کلامی او بوده است. این در حالی است که اندیشۀ عین‌القضات ...
-
سنجشِ نظر ابوسعید ابوالخیر و کریشنا مورتی دربارۀ برون‌رفت از بحرانِ معنا
(دانشگاه الزهراAlzahra University, 2021-10-23)انسان در دوران معاصر، پس از تجربة تکانه های عظیم تاریخی- رنسانس، نهضت اصلاح دینی، انقلاب علمی، عصر روشنگری و جنگ های جهانی اول و دوم– با بحران های ژرف وجودی مواجه شده است. بحران اصلیْ تهی‌بودن زندگی از معنایی است که ...
-
تحلیل و بررسی میزان اثرپذیری جواهرالاسرار فی زواهر الانوار خوارزمی از منابع اصیل عرفانی منثور
(دانشگاه الزهراAlzahra University, 2021-10-23)یکی از موضوعهای مهم در حوزۀ مولوی‌پژوهی، نقد و تحلیل شروح مثنوی است. شرح جواهرالاسرار خوارزمی بعد از شرح احمد رومی (720) کهنترین شرح نگاشته‌شده بر مثنوی به زبان فارسی در ایران است که شارحان بسیاری در دوره‌های بعد از آن ...
-
باشندگی و مکان مندی تحلیل روایت زندگی بِشر حافی در تذکرة الاولیاء
(دانشگاه الزهراAlzahra University, 2021-10-23)توجه به مکان به‌مثابه امری اصیل و مفهوم طبیعی در تفکر یونان باستان با تلقی از مکان به‌مثابه امری انتزاعی، ممتد، کمی و قابل‌اندازه‌گیری در اندیشۀ مدرنْ مفاهیم، نتایج و صورت‌بندی‌های متفاوتی را رقم زده است. با کمرنگ شدن ...
-
تحلیل داستان‌های کودکان با درونمایۀ عرفانی: مطالعۀ موردی
(دانشگاه الزهراAlzahra University, 2021-10-23)در میان آثار ادبی کودکانه، گاه اندیشههای عرفانی چنان فشرده و زیبا در قالب داستان به مخاطب ارائه می‌شوند که نه‌تنها لذت خواندن اثر را فزونی می‌بخشند، بلکه سبب جاودانگی اثر ادبی می‌شوند. در این داستان‌ها، مفاهیم شهودی با ...
-
آرمان های سیاسیِ جامی و نجم الدین رازی در هفت اورنگ و مرصادالعباد
(دانشگاه الزهراAlzahra University, 2021-10-23)این نوشتار در پی آن است تا با بررسی حکایتهای هفت اورنگ جامی (قرن 9 هجری) و نیز مرصادالعباد نجمالدین رازی (قرن 7 هجری)، به تبیین دیدگاه سیاسیِ این دو عارف شهیر بپردازد که عرفانی متفاوت با عرفانِ عارفانِ خانقاهنشین در ...
-
نقش رمزگان عرفان و تصوف در تصاویر و مضامین شعری سید حسن حسینی
(دانشگاه الزهراAlzahra University, 2021-07-23)عرفان و تصوف و اصطلاحات و رمزگان وابسته به آن همواره در شعر کلاسیک فارسی حضور داشته است و شاعران از آن بهره‌های زیادی بردهاند، اما در شعر معاصر این ارتباط بسیار محدود شده است. با توجه به اینکه این رمزگان امکان تولید، ...
-
مفهوم وحدت وجود در مشرب فکری مولانا و لِف تالستوی
(دانشگاه الزهراAlzahra University, 2021-07-23)وحدت وجود یکی از مفاهیم بنیادین در عرفان نظری و عملی است و در سنت ما نمایندگان بزرگی چون ابن عربی و مولانا دارد. مولانا، عارف بزرگ قرن هفتم، در آثارش به گونه های مختلف و اغلب به‌صورت تمثیلی به طرح و تبیین این مفهوم می ...
-
بررسی مضامین مشترک عرفانی و گنوسی در غزلیات عطار
(دانشگاه الزهراAlzahra University, 2021-07-23)گنوسیسم بنیاد معرفت‌شناختی دارد و به همین سبب با عرفان و تصوف مشابهت یافته است. دربارۀ این مشابهت و نزدیکی دو رویکرد عمده وجود دارد که یکی مؤید نفوذ اندیشههای گنوسی در عرفان، به‌ویژه در سدۀ ششم هجری، ولی دیگری منکر چنین ...
-
تأویل‌پذیری مفهوم کفر در اندیشۀ عرفانی (نمونۀ موردی حکایت شیخ صنعان از عطار)
(دانشگاه الزهراAlzahra University, 2021-07-23)حکایت «شیخ صنعان و دختر ترسا» که از بلندترین داستان‌های منطق‌الطیر عطار است، دارای زمینه‌های واقعی بوده و پیش از عطار توسط بسیاری از منابع معتبر نقل شده است. با این‌حال، روایت عطار از این داستان به دلیل آمیخته شدن با مفاهیم ...
-
بحر المحبة فی اسرار المودة تفسیری ادبی- عرفانی از سورۀ یوسف علیه السلام و ناگفته هایی دربارۀ آن
(دانشگاه الزهراAlzahra University, 2021-07-23)بحر المحبة فی اسرار المودة ازجمله تفاسیر صوفیانه به زبان عربی است که در آن، سورۀ یوسف همراه با برخی نکات، اشارات، اقوال و حکایات عرفانی در ساختار و نثری ساده و دلنشین تفسیر شده است. محتوای جذاب و اهمیت این اثر موجب ارائۀ ...
-
بررسی بینامتنی فردوس‌المرشدیه با متون دینی و عرفانی (با تکیه بر رسالۀ قشیریه)
(دانشگاه الزهراAlzahra University, 2021-07-23)لازمة درک آثار ادبی آگاهی از پیش‌متن‌ها و آثار پیش از آن است. بر این اساس، کشف و دریافت سرچشمه‌های متون ادبی یکی از روش‌های فهم بهتر آنها به‌شمار میآید. در این پژوهش با هدف بررسی میزان تأثیرپذیری فردوس‌المرشدیه از متون ...
-
واکاوی خوانش تصویری خورشید از گزارۀ عقل فعال و نورالانور در رساله های رمزی سهروردی
(دانشگاه الزهراAlzahra University, 2021-04-21)تصاویر مرکزی یا کلان‌استعارهها در مقام گزاره حاوی اندیشههای نابی‌اند که از تجربههای شخصی عارف نشأت میگیرند. ازاین‌رو، رمزگشایی و تبیین معانی ثانویۀ آنها جهانبینی عارف را بیش از پیش آشکار میکند. این تصاویر ایماژهایی ...
-
واکاوی رویکرد روان شناختیِ تصوف در پژوهش‌های شرق‌شناسان
(دانشگاه الزهراAlzahra University, 2021-04-21)تمرکز بر نفس و خودشناسی و نیز توجه به منِ قدسی، ازجمله موضوعاتی است که عرفان و تصوف را با روانشناسی پیوند میدهد. تصوف پژوهان غربی در مواجهه با متون عرفانی، از مطالعات تطبیقی، رویکردها و روش‌های پژوهشی متنوعی بهره بردهاند. ...
-
نسبت سلوک و شهود در عرفان مولانا
(دانشگاه الزهراAlzahra University, 2021-04-21)اگر سلوک را مجموعة خصوصیات زیست‌عملی در مقابل محتوای معرفتیِ شهود که در تبیین نظام هستی و معرفت حق به‌کار میآید، درنظر بگیریم، آنگاه میتوانیم دربارۀ نسبت میان آن دو در عرفان عارفان بزرگی چون مولانا سخن بگوییم. در این ...
-
گره‌گشایی معنایی ـ ساختی از یک غزل پیچیدۀ حافظ
(دانشگاه الزهراAlzahra University, 2021-04-21)بخش زیادی از شعر حافظ، محصول تجربه های عرفانی است و شاعر در مقام صورتبندی زبانی آنها از انواع شگردهای بلاغی بهره برده است. تجربه های عرفانی، بیشتر در غزل های روایی او نمایان شده و به دلیل فشردگی روایت و سیالیّت ذاتیِ ...
-
بررسی و تحلیل کارکرد پادگفتمانی در داستان شیخ صنعان
(دانشگاه الزهراAlzahra University, 2021-04-21)مسئلۀ اصلی پژوهشِ حاضر این است که نقش پادگفتمان ها در تقویت، تثبیت و بازآفرینی معنای نشانه ای و یا ساخت شکنی از نشانه های گفتمانی مربوط به دیگری چیست. این پژوهش می‌کوشد با تبیین سازوکار زبانی و دلالتی متن و از منظر ...
-
بازنمایی و تحلیل ساختارهای مردم گرایی در سیرۀ عملی و نظری ابوسعید ابوالخیر با رویکرد نظریۀ خودشکوفایی آبراهام مزلو
(دانشگاه الزهراAlzahra University, 2021-04-21)ابوسعید ابوالخیر در گفتار، منش و اندیشه به انسان و دغدغه های او توجه ویژه ای داشته و نظام عرفانی خود را بر این اساس انسجام بخشیده است. در مکتب روانشناسی انسان گرا که آبراهام مزلو برجسته ترین نظریه پرداز آن است، چنین ...
-
معرفی الهی‌نامه حسینی شیرازی و اثرپذیری وی از مثنوی معنوی
(دانشگاه الزهراAlzahra University, 2020-12-21)الهی‌نامه، مثنوی چهارم از پنج‌گنج محمد حسین حسینی شیرازی (1184- 1249 ق)، از آثار عرفانی دورة قاجار است که تاکنون پژوهشی دربارة آن انجام نشده است. از الهی‌نامه که در دستِ تصحیح است، هفت نسخة خطی موجود است که معتبرترین آن ...
