تأثیر تغییرپذیری تمرین بر یادگیری پرتاب آزاد بسکتبال در شرایط پنهان و آشکار

Abstract

<br /> تغییرپذیری تمرین به تغییر حرکت و تغییر ویژگی­های زمینه­ای گفته می‌شود که یادگیرنده هنگام تمرین مهارت تجربه می­کند. پژوهش حاضر با هدف مقایسۀ تأثیر تغییرپذیری تمرین بر یادگیری پرتاب آزاد بسکتبال در شرایط پنهان و آشکار انجام گرفت. بدین منظور، 40 دانشجوی پسر داوطلب (27-20 ساله) دانشگاه شهید بهشتی، انتخاب و بعد از اجرای پیش‌آزمون به‌صورت تصادفی در چهار گروه یادگیری پنهان با تمرین متغیر، گروه یادگیری پنهان با تمرین ثابت، گروه یادگیری آشکار با تمرین متغیر و گروه یادگیری آشکار با تمرین ثابت تقسیم شدند. گروه‌های تمرین متغیر به‌مدت 6 روز، در هر جلسه 45 پرتاب را از فاصله‌های 5/1، 3 و 4 متری از هدف، و گروه‌های تمرین ثابت، پرتاب از فاصلۀ 3 متری را انجام دادند. گروه‌های یادگیری پنهان همراه با اجرای تکلیف پرتاب آزاد، تکلیف ثانویۀ شمارش سه‌تایی اعداد از 1000 به‌سمت عقب را انجام می‌دادند، اما گروه یادگیری آشکار بدون اجرای تکلیف ثانویه، تکلیف پرتاب آزاد را اجرا می­کردند. آزمون‌های مراحل اکتساب، یادداری (با فاصلۀ 48 ساعت) و انتقال (از فاصلۀ 6/4 متری) برگزار شد. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از تحلیل واریانس مختلط با اندازه­های تکراری، تحلیل واریانس دوطرفه و آزمون تعقیبی توکی استفاده شد (سطح معنا­داری 05/0). نتایج نشان داد که گروه­ها در مراحل اکتساب پیشرفت داشتند (001/0 >P)، درحالی‌که اثر اصلی تمرین و یادگیری معنا­دار نبود (05/0 <P). در مراحل یادداری و انتقال، اثر اصلی نوع یادگیری، نوع تمرین و همچنین اثر تعاملی یادگیری و تمرین معنادار نبود (05/0 <P). در کل، نتایج پژوهش حاضر با نظریۀ طرحوارۀ اشمیت همسو نبود.