مقایسه تواتر بازخورد خودکنترلی و آزمونگر کنترلی بر یادگیری یک مهارت پرتابی در کودکان مبتلا به فلج مغزی

Abstract

فلج مغزی اصطلاحی است که به طور رایج در خصوص شرایط دارای ویژگی اختلال حرکتی استفاده می شود و با آسیب مغزی غیر تدریجی در اوایل زندگی مرتبط است. هدف پژوهش حاضر مقایسه­ اثر تواتر بازخورد خودکنترلی و آزمونگرکنترلی بر اکتساب، یادداری و انتقال مهارت پرتابی در کودکان مبتلا به فلج مغزی اسپاستیک بود. از بین 1750 دانش­آموز مبتلا به فلج مغزی در مدارس استثنایی شهر تهران، تعداد­ 30 نفر از کودکان مبتلا به فلج مغزی اسپاستیک همی­پلاژیک با دامنه سنی7-12 سال به صورت نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند. به منظور همگن کردن آنها یک مرحله­ پیش­آزمون 10 کوششی به عمل آمد. به منظور بررسی شرکت­کنندگان در مراحل اکتساب­، یادداری و انتقال به طور تصادفی به 6 گروه 5 نفری شامل سه گروه بازخورد خودکنترلی(با تواترهای 25%، 50% و 75%) و سه گروه بازخورد آزمونگرکنترلی(با تواترهای 25%، 50% و 75%) تقسیم شدند. در مرحلۀ اکتساب، آزمودنی­ها در 10 بلوک 8 کوششی(مجموعاً 80 کوشش) به تکلیف پرتابی پرداختند. مرحلۀ یادداری و انتقال با فاصله 24 ساعت از آزمون اکتساب و به میزان 10 کوشش بدون بازخورد اجرا گردید، با این تفاوت که آزمودنی­ها مرحلۀ انتقال را از فاصله 4 متری اجرا کردند(در مقابل فاصله 3 متری در مراحل اکتساب و یادداری). بر اساس نتایج آزمون تحلیل واریانس یک طرفه، بین گروه­­های دریافت­ کننده تواتر یکسان(گروه­های خودکنترلی و آزمونگرکنترلی) در مرحله اکتساب تفاوت معنی­داری مشاهده نشد، گروه خودکنترلی عملکرد بهتری در مراحل یادداری و انتقال نشان دادند. علاوه بر این، گروه­ هایی که فراوانی­ بازخوردی بالاتری دریافت می­کردند(گروه خودکنترلی یا آزمونگرکنترلی) عملکرد بهتری را نسبت به شرکت­کنندگان در گروه­های دریافت­ کننده بازخورد با فراوانی پایین­تر در تمامی مراحل اکتساب، یادداری و انتقال نشان دادند. بنابراین، در حالیکه مزیت­های بازخورد خودکنترلی در مقابل بازخورد آزمونگرکنترلی به هنگام دریافت تواتر بازخوردی یکسان مشاهده شد، به نظر می­رسد که کودکان در طول فرایند یادگیری از بازخورد به شیوه ­ی متفاوتی نسبت به افراد بزرگسال استفاده می­کنند و ممکن است کودکان به منظور بهینه­ سازی یادگیری حرکتی نیازمند فراوانی­های بازخوردی بالاتری نسبت به افراد بزرگسال باشند.