تأثیر آموزش مهارت‌های حرکتی بنیادی بر تکانشگری شناختی، تکانشگری حرکتی و توجه پیوسته در دانش‌آموزان با علائم اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی

Abstract

اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی از جمله اختلالات رشدی عصبی رایج میان کودکان می‌باشد که می‌تواند مشکلات متعددی را در زمینه‌های گوناگون شناختی، اجتماعی و تحصیلی ایجاد کند. پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر مهارت‌های حرکتی بنیادی بر تکانشگری شناختی، تکانشگری حرکتی و توجه پیوسته در دانش ‌آموزان مقطع ابتدایی با علائم اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی انجام شد. روش پژوهش، شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون بود. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه دانش‌آموزان پسر ثبت‌نام‌شده در مقاطع ابتدایی دبستان‌های دولتی شهر شیراز بوده‌است. نمونه‌ی موردمطالعه 38 نفر از دانش‌آموزان با علائم بیش‌فعالی بودند که به‌صورت چندمرحله‌ای و سپس بر اساس مقیاس درجه‌بندی سوانسون، نولان و پلهام (SNAP-IV) انتخاب گردیدند. دانش‌آموزان به‌صورت تصادفی در دو گروه کنترل (17 نفر) و آزمایش (21 نفر) قرار داده‌شدند. گروه آزمایش به مدت ده جلسه در برنامه مهارت‌های حرکتی بنیادی تمرین داده‌شد و گروه کنترل به فعالیت‌های روزمره خود پرداخت. یک‌جلسه قبل و پس از مداخلات، هردو گروه از دانش‌آموزان با استفاده از آزمون‌های عملکرد پیوسته، مازهای پورتئوس، جای‌گذاری اوکانر و آزمون پاس ایفرد مورد سنجش قرار گرفتند. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش تحلیل واریانس طرح‌های تکراری مختلط انجام گردید و نشان‌داد که تمرین مهارت‌های حرکتی بنیادی می‌تواند در عملکرد کودکان با علائم بیش‌فعالی در تکانشگری حرکتی تأثیر معناداری داشته‌باشد. اما شواهدی مبنی بر تأثیر تمرینات ذکرشده بر توجه پیوسته و تکانشگری شناختی یافت‌نشد. باتوجه به یافته‌های پژوهش می‌توان نیتجه‌گرفت تمرین مهارت‌های حرکتی بنیادی به‌صورت کوتاه‌مدت می‌تواند بر کنترل حرکت و تکانه در کودکان با علائم نارسایی توجه/بیش‌فعالی مفید واقع گردد.