شناسایی عناصر سازمان جهادی و بررسی تاثیر آنها بر اثربخشی سازمانی(مورد مطالعه: نزاجا)

Abstract

تاکنون در خصوص عناصر سازمان جهادی، تحقیق منسجمی صورت نگرفته است و تبیین و تئوریزه کردن اجزا و عناصر این نوع سازمان در سطوح کلان، میانی، و خرد شایان توجه است. بنابراین، هدف این تحقیق شناسایی عناصر سازمان جهادی از یک طرف و تعیین ارتباط این عناصر با اثربخشی سازمانی از طرف دیگر است. در همین راستا، ابتدا از طریق تحلیل محتوای کیفی و بر محوریت اندیشه مقام معظم فرماندهی کل قوا، و منابع علمی و اسلامی، عناصر سازمان جهادی در سه مقوله انسان‌شناختی، ساختاری، و سیاست‌گذاری شناسایی شد و سپس اجزای این 3 مقوله از طریق اجرای پنل دلفی در بین 8 متخصص علوم اجتماعی و در دو مرحله شناسایی شد. در خصوص اعتبار یافته­های تحقیق باید گفت که در کل فرآیند اجرای مرحله دلفی سعی شد علاوه بر پنل، از تعدادی خبره حوزه مدیریت جهادی در کنترل سؤالات اولیه استفاده به‌عمل آید. روایی و پایایی مرحله کمی تحقیق هم به ترتیب با اتکا به خبرگان و ضریب الفای کرانباخ بوده است. مساعدت نظری تحقیق، شناسایی و دسته­بندی ابعاد انسان‌شناختی، ساختاری، و سیاستی سازمان‌های جهادی و تعیین ارتباط آن‌ها با اثربخشی سازمانی است. بر اساس یافته­های تحقیق، 16 مفهوم /مضمون مرتبط با انسان‌شناسی،13 مفهوم /مضمون مرتبط با ساختارها و 11 مفهوم /مضمون مرتبط با سیاست‌گذاری، شناسایی و دسته­بندی شد. در مرحله دوم تحقیق از طریق مدل­سازی معادلات ساختاری و نمونه­گیری تصادفی از یکی از مراکز نزاجا میزان تأثیر عناصر سازمان جهادی بر اثربخشی سازمان مورد آزمون قرار گرفت. بر اساس یافته­های تحقیق، تأثیر سازمان جهادی بر اثربخشی سازمانی مثبت و معناداری می­باشد. همچنین تأثیر ساختار سازمان جهادی و انسان‌شناسی سازمان جهادی بر اثربخشی مثبت می­باشد و بالأخره، در این تحقیق تأثیر سیاست‌گذاری بر اثربخشی معنادار نبود. نتیجه نهایی این است که انسانِ جهادی با سیاست‌گذاری‌های خوب در بستر ساختارهای پویا می­تواند اثربخشی سازمانی را ارتقاء دهد.