تحلیل نقاط بهینه استقرارگاه‌های نظامی برمبنای ملاحظات دفاعی و امنیتی با استفاده ازGIS (مطالعه موردی: استان اردبیل)

Abstract

در حال حاضر با توجه به موقعیت خاص ژئواستراتژیکی کشور ایران به خصوص استان اردبیل به دلیل نزدیکی به مرزها ضروری است که مکان‌یابی مناسب برای استقرارگاه‌های نظامی از جمله مسائل مهم در آمایش دفاعی قرار بگیرد. لذا مکان‌گزینی مناسب این مراکز می‌تواند باعث بالا رفتن کارایی و اثربخشی این مراکز در مواقع بحران و تهدیدات نظامی باشد. معیارهای متعددی در مکان‌گزینی مراکز نظامی تأثیرگذار می‌باشند که بخش عمده‌ای از آنها ملاحظات دفاعی و امنیتی هستند. مؤلفه‌ها و معیارهای دفاعی‌ و امنیتی یکی از عوامل تعیین‌کنندۀ مکان‌های مناسب برای دفاع و ساخت مواضع و مراکز نظامی هستند. لذا این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی و با هدف تحلیل جهات بهینه استقرارگاه‌های نظامی بر مبنای ملاحظات دفاعی و امنیتی در استان اردبیل انجام گرفته است. با توجه ملاحظات دفاعی و امنیتی‌‌، داده‌ها گردآوری و براساس نظر کارشناسان و منابع موجود با استفاده از مدل ANP در نرم افزار Super Decision در محدوده مورد مطالعه وزن‌دهی؛ سپس با بهره‌گیری از روش هم‌پوشانی کلیۀ لایه‌های مؤثر در مکان‌یابی مراکز نظامی در محیط Arc Gis نقشه‌سازی شده و در نهایت جهات بهینه برای ایجاد استقرارگاه‌های نظامی شناسایی و پهنه‌بندی گردیده است. نتایج حاصل از این بررسی‌ها نشان می‌دهدکه از مجموع 17953 کیلومتر مربع مساحت استان اردبیل، 07/26 درصد از کل مساحت استان از نظر مکان‌گزینی پادگان‌های نظامی استقرار بسیار نامناسب؛ 50/30 درصد جزء مناطق با مکان‌گزینی استقرار نامناسب؛ 53/25 درصد جزء مناطق با مکان‌گزینی استقرار نسبتاً مناسب؛ 12/13 درصد جزء مناطق با مکان‌گزینی استقرار مناسب و در نهایت 76/4 درصد جزء مناطق با مکان‌گزینی استقرار بسیار مناسب در سطح کاربری‌های استان اردبیل قرار دارند.