نمای اپیدمیولوژیک و توزیع جغرافیایی مراکز خصوصی خدمات توانبخشی در شهر مشهد

Abstract

پیش‌زمینه: دسترسی آسان و سریع یکی از مؤلفه‌های اصلی ارائه عادلانه خدمات درمانی است. هدف مطالعه حاضر بررسی فراوانی و تراکم مراکز خصوصی توانبخشی فعال در مناطق شهری 13 گانه شهر مشهد است. <br/>روش‌ها: در این مطالعه، توزیع مطلق و نسبی مراکز خصوصی ارائه‌دهنده خدمات توانبخشی در شهر مشهد از بانک اطلاعاتی سازمان نظام پزشکی مشهد تا پایان سال 1393 استخراج گردید. اطلاعات مناطق جغرافیایی و جمعیتی نیز از گزارش‌های منتشرشده توسط شهرداری مشهد بدست آمد. <br/>یافته‌ها: تا پایان سال 1393، مجموعاً، 309 مطب/مرکز/دفتر توانبخشی خصوصی درمناطق سیزده‌گانه شهر مشهد فعال بوده‌ است، که با درنظرگرفتن جمعیت 2766258 نفری مشهد، معادل 1.1 مرکز به ازای هر 10،000 نفر می‌باشد. فراوانی این مراکز به تفکیک نوع خدمت ارائه‌شده به ترتیب شامل 133 بینایی‌سنجی (43%)، 69 فیزیوتراپی (22%)، 31 مرکز علوم تغذیه (10%)، 29 شنوایی‌سنجی/شنوایی‌شناسی (9%)، 24 گفتاردرمانی (8%)، 18 کاردرمانی (6%)، 5 ارتوپدی فنی (2%) بوده است. با درنظر‌گرفتن منطقه‌بندی شهر مشهد، بیشترین تعداد مراکز توانبخشی خصوصی در منطقه 1 (39.8%) و پس از آن در منطقه 11 (14.6%) بوده است. بر اساس یافته‌ها، در منطقه 12 شهری هیچ مرکز توانبخشی فعال نمی‌باشد. نسبت تعداد مراکز توانبخشی به 10،000 نفر در مناطق 1، 8 و 11 بیشترین و در مناطق 5، 6 و 12 کمترین بود. نسبت تعداد مراکز توانبخشی خصوصی به 10،000 نفر جمعیت در مناطق یک با 7.2، هشت با 3.2 و یازده با 2.3 به ترتیب 6.5، 2.9 و 1.2 برابر متوسط تمام مناطق مشهد (1.1) بود. <br/>نتیجه‌گیری: از مؤلفه‌های یک شهر مدرن، پاک و سالم، توزیع متوازن و متعادل امکانات تفریحی، بهداشتی و خدماتی در اکثریت نقاط شهر است. ضروری است نقشه جامع سلامت شهر با همکاری دانشگاه‌ها، سیاست‌گذاران سلامت و انجمن‌های پزشکی تهیه شود.