تحلیل عنصر روشنی و تاریکی در اشعار آدونیس با رویکرد عرفانی

Abstract

بررسی اشعار آدونیس نشان می‌دهد که امور متضاد در تفکّر و اندیشه‌های او از جایگاه ویژه و والایی برخوردار است؛ به حدّی که در انتقال مفاهیم نو و مورد نظر شاعر نقشی اساسی دارد. یکی از مهم‌ترین این عناصر که با بسامد بالا در اشعار آدونیس دیده می‌شود، عنصر روشنی و تاریکی است. این پژوهش با روش تحلیلی ـ توصیفی به بررسی دو عنصر متضاد و پرکاربرد روشنی و تاریکی در اشعار آدونیس با تکیه بر تحلیل‌های عرفانی، پرداخته است تا نگاه ویژۀ آدونیس را به طبیعت و اشیاء بکاود و جنبه‌هایی از تفکّرات متعالی در اشعار او را آشکار کند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که علاوه بر مفاهیمی چون خیر و شرّ، جهان ظاهر و جهان باطن، هدایت و ضلالت و... که این دو عنصر در این مفاهیم بازتاب می‌یابند، مهم‌ترین کاربرد آدونیس از روشنی و تاریکی، رها شدن از سرشت ذاتی این دو و لزوم همراهی تاریکی با روشنایی برای رسیدن به نقطه‌ای است که در آن همۀ عناصر متضاد و کثرات به وحدت بدل می‌شوند. آدونیس برای رسیدن به این هدف، پرده‌های ظاهری و مادّی اشیاء را کنار می‌زند و با تکیه بر مفهومی ویژه به نام «جنون» عریانی حقیقت و شناخت انسان از کنه هستی را موجب می‌شود.