بررسی تأثیر تنش خشکی و محلول‌پاشی پتاسیم بر خصوصیات جوانه‌زنی و بنیه گیاهچه گندم

Abstract

تأثیر تنش­خشکی و محلول­پاشی پتاسیم بر جوانه‌زنی و بنیه گیاهچه حاصل از بذر گیاه مادری گندم در آزمایشگاه بررسی شد. در مزرعه، آزمایش در سال زراعی 91-90، به­صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در دو منطقه، کرج و یزد اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل تنش‌خشکی به­صورت قطع آبیاری در سه سطح، از مرحله تشکیل سنبله تا رسیدگی فیزیولوژیک، از مرحله شروع پرشدن دانه تا رسیدگی فیزیولوژیک و آبیاری نرمال، محلول­پاشی پتاسیم در سه سطح، عدم محلول‌پاشی، محلول­پاشی5/1 و 3 درصد K2O و دو رقم پیشتاز و مرودشت و لاین WS-82-9 بودند. نتایج نشان داد که با افزایش تنش‌خشکی درصد جوانه­زنی قبل از بوجاری، کاهش معنی­دار داشت. بذرهای لاین WS-82-9 تولید شده در شرایط آبیاری نرمال و بذرهای رقم مرودشت تولید شده در شرایط تنش شدید خشکی به­ترتیب با 77/94 و 5/56 درصد، بیش­ترین و کم­ترین درصد جوانه‌زنی را داشتند. محلول­پاشی 3 درصد K2O نسبت به عدم محلول­پاشی پتاسیم، درصد جوانه­زنی بذر قبل از بوجاری را در یزد و کرج به­ترتیب به میزان 47/10 و 65/5 درصد افزایش داد. وزن خشک گیاهچه بیش­تر، با بذرهای لاین WS-82-9 در شرایط آبیاری نرمال و محلول­پاشی 5/1 درصدK2O ، (018/0 گرم) و وزن خشک کم­تر، با بذرهای رقم مرودشت در شرایط تنش شدید خشکی و عدم محلول­پاشی (009/0 گرم) به­دست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد که محلول‌پاشی3 درصد K2O و استفاده از لاین WS-82-9 در تعدیل اثرات تنش ‌خشکی، به‌ویژه در مزارعی که در مراحل پایانی دوره رشد با محدودیت آب مواجه هستند، مؤثر است.