ارزیابی مدل‌‌‌های رگرسیون خطی و غیرخطی برای توصیف واکنش ظهور گیاهچه عدس(Lens culinaris Medik) به دما

Abstract

این تحقیق با هدف تعیین دماهای کاردینال و روز بیولوژیک مورد نیاز برای ظهور گیاهچه عدس با استفاده از مدل‌های رگرسیون خطی و غیرخطی انجام گرفت. برای این منظور آزمایش مزرعه‌ای با چند تاریخ کاشت به صورت طرح کرت‌های خرد شده با سه تکرار اجرا گردید. بذرهای سه رقم عدس (گچساران، بیله سوار، کیمیا) در 12 تاریخ کاشت، کشت شدند. رابطه بین سرعت ظهور گیاهچه و دما با استفاده از مدل‌های بتا، دندان مانند و دوتکه‌ای مورد ارزیابی قرار گرفت. برای انتخاب مدل برتر از میان مدل‌های مختلف از شاخص‌های آماری جذر میانگین مربع انحرافات (RMSD)، ضریب همبستگی (r)، ضریب تغییرات (CV) و ضرایب رگرسیون ساده خطی (a و b) استفاده شد. نتایج برازش مدل‌ها نشان داد که واکنش ظهور گیاهچه عدس به دما به وسیله تابع دو تکه‌ای بهتر توصیف می‌شود. با استفاده از مدل برتر دمای پایه ارقام از 27/1- تا 62/1- درجه سانتی‌گراد ، دمای مطلوب ظهور گیاهچه بسته به رقم بین 15/23 تا 92/25 درجه سانتی‌گراد و دمای سقف 30 درجه سانتی‌گراد براساس دمای هوا برآورد گردید. مقایسه پارامترهای برآورده شده با استفاده از مفهوم حدود اطمینان در سطح احتمال 95 درصد نشان داد که به لحاظ دمای پایه و دمای مطلوب اختلاف معنی‌داری بین ارقام عدس وجود نداشت ولی از نظر روز بیولوژیک اختلاف بین ارقام معنی دار بود. نیاز روز بیولوژیکی برای ارقام بیله‌سوار، گچساران و کیمیا به ترتیب 99/6، 56/8 و 87/8 بود. اطلاعات حاصل از این تحقیق می‌تواند در پیش‌بینی ظهور گیاهچه ارقام عدس مفید باشد. مهمترین نتیجه کاربردی این تحقیق این بود که واکنش ظهور گیاهچه عدس به دما با استفاده از تابع دوتکه‌ای به بهترین شکل قابل توصیف است و بنابراین از این مدل و پارامترهای حاصل از آن می‌توان در پیش بینی ظهور گیاهچه در ارقام مورد نظر عدس استفاده نمود.