گزینش ارقام متحمل به تنش خشکی در گیاه عدس (Lens culinaris Medik.) از طریق سنجش پارامترهای جوانه‌زنی

Abstract

تنش خشکی در مناطق دیم کشور از مهم­ترین عوامل کاهش رشد، عملکرد و محصول گیاه عدس می­باشد. در این راستا به­منظور بررسی درصد و سرعت جوانه­زنی، بنیه و میانگین مدت جوانه­زنی، شاخص بنیه بذر، آندوسپرم مصرفی، طول و وزن خشک ساقه­چه، طول، سطح، حجم، قطر و وزن خشک ریشه­چه در ارقام گیاه عدس تحت تنش خشکی، آزمایشی به­صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاٌ تصادفی با 4 تکرار در سال 1394 در آزمایشگاه تحقیقات فیزیولوژی گیاهی دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان به اجراء درآمد. تیمارهای آزمایش شامل 4 رقم عدس گچساران، کیمیا، زیبا و رباط و 4 سطح تنش خشکی 0، 3/0-، 6/0- و 9/0- مگاپاسکال که توسط پلی اتیلن گلایکول 6000 ایجاد شد. هیچ­یک از ارقام در پتانسیل آب 9/0- مگاپاسکال جوانه­زنی نداشتند. نتایج نشان داد که در شرایط نرمال، رقم رباط در مقایسه با سایر ارقام مورد بررسی در تمامی صفات برتر بود. در شرایط تنش خشکی 3/0- و 6/0- مگاپاسکال، ارقام رباط و گچساران سرعت جوانه­زنی، میانگین زمان جوانه­زنی، بنیه جوانه­زنی، طول ساقه­چه، وزن خشک ریشه­چه و شاخص بنیه بذر بالاتری نسبت به ارقام کیمیا و زیبا داشتند. با توجه به این­که کشت عدس در زمین­های دیم انجام می­شود و استفاده از ارقام متحمل به تنش خشکی جهت کاشت به­منظور افزایش عملکرد و محصول ضروری است، استفاده از رقم رباط به جای سایر ارقام مورد استفاده در شرایط دیم پیشنهاد می­شود.