بررسی کارایی سه روش پیش‌تیمار بذر درتحمل به تنش شوری و خشکی گلرنگ (Cartthamus tinctorius L.) در مرحله جوانه‌زنی و رشد اولیه

Abstract

به­منظور بررسی کارایی سه روش پیش­تیمار بذر جهت افزایش مقاومت به تنش‌های شوری و خشکی گلرنگ در مرحله جوانه‌زنی و رشد اولیه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و در چهار تکرار در آزمایشگاه موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، بخش علف‌‌های‌هرز انجام گرفت. عامل اول نوع تنش شامل دو تنش شوری و خشکی، عامل دوم روش پیش‌تیمار بذر شامل سه روش هیدروپرایمینگ (پیش­تیمار بذر با استفاده از آب مقطر به مدت 6 ساعت)، هالوپرایمینگ (تیمار بذر در محلول کلرید سدیم 100میلی­مولار) و پرایمینگ با استفاده از KNO3 (5/0 درصد) به همراه شاهد (عدم پیش‌تیمار) و عامل سوم پتانسیل آب شامل 0، 3/0-، 6/0- و 2/1- مگاپاسکال بود که جهت ایجاد پتانسیل‌های مذکور در تنش شوری از NaCl و در تنش خشکی از PEG (پلی اتیلن گلایکول) استفاه گردید. نتایج نشان داد که هر دو تنش خشکی و شوری بر روی جذب آب، درصد جوانه‌زنی، طول ریشه و ساقه و شاخص بنیه گیاهچه اثر منفی گذاشت ولی در پتانسیل رطوبتی برابر، تاثیر منفی تنش خشکی بر کلیه صفات به­صورت معنی‌دار بیشتر از تنش شوری بود. در همه پتانسیل­های رطوبتی و به­ویژه در مورد تنش خشکی اثر پیش­تیمار بذر بر حفظ توان جوانه­زنی بذر موثر بود. تاثیر مثبت پیش­تیمار بذر در هر دو تنش خشکی و شوری، با شدیدتر شدن تنش افزایش یافت. در هر دو تنش خشکی و شوری تاثیر هیدروپرایمینگ بذر بر کاهش خسارت تنش­ها بیشتر از سایر پیش­تیمارهای مورد آزمایش بود و می­تواند به عنوان راهکاری کم­هزینه و سودمند به کار گرفته شود.