نقدی بر نظریه سلسله مراتبی بودن نیازها در ایجاد انگیزش

Abstract

بکارگیری نتایج تحقیقات دیگران، به ویژه آن دسته از پژوهش هایی که از قدرت و پایایی کافی برخوردار بوده و تقریبا در سطح وسیع ملی و جهانی کاربرد دارند کاری عاقلانه و مقرون به نتیجه مثبت و اثربخش است. تکرار پذیری نتایج واحد تحقیقات علمی، کاربران را در استفاده مطمئن تر از آن تحقیقات یاری خواهد داد و در خصوص کاربرد نظریه هایی که امکان به وجود آمدن تغییراتی در کلیت آن و یا بخشی از آنها در فرهنگ های مختلف وجود دارد شرط احتیاط آن است که در این خصوص آزمون های تکرارپذیری صورت گیرد. یکی از نظریه های مهم انگیزشی در مدیریت، نظریه سلسله مراتب نیازهای مازلو است. این نظریه در برخی از آزمونها در فرهنگ های متفاوت با فرهنگ جامعه آمریکایی در بخش سلسله مراتبی بودن طبقات نیازهای کارکنان در سازمان ها، دارای روایی و پایایی نبوده و در نتیجه، این بخش از نظریه در این کشورها مورد استفاده تصمیم گیران قرار نمی گیرد. در ایران نیز این نظریه در چندین شرکت مورد آزمون قرار گرفت که نتایج سه شرکت مختلف در مقاله حاضر مورد بررسی قرار گرفتند و چنین نتیجه گیری شد که در ایران نیز حداقل در بخش های تولید، سلسله مراتبی بودن نیازهای مازلو قابل اطمینان نبوده و تصمیم گیران نباید به طور قاطع به آن استناد کرده و بر مبنای آن تصمیم گیری و برنامه ریزی نمایند.