بررسی و تحلیل پرسش‌های شفاهی معلمان دوره ابتدایی مدارس‌ سماء دانشگاه آزاد اسلامی

Abstract

هدف پژوهش حاضر گردآوری و تحلیل پرسش‌های شفاهی معلمان دوره ابتدایی مدارس سماء در منطقه پنج دانشگاه آزاد اسلامی است. فرایند روزمره کلاس‌های 32 نفر معلم (20 زن و 12 مرد) چهار پایه تحصیلی (دوم، سوم، چهارم و پنجم) در پنج شهر، در درس‌های فارسی، ریاضی و علوم هرکدام به مدت 10 جلسه با استفاده از MP3 Player مورد ثبت و ضبط قرار گرفت. برای استخراج اطلاعات گردآوری شده از پرسشنامه معکوس استفاده شد. یافته‌های حاصل از تحلیل فرایند 960 جلسه کلاس و 29520 سؤال مطرح شده، نشان می‌دهد که: 1- معلمان به‌طور متوسط در هر جلسه 75/30 سؤال پرسیده‌اند. 2- از مدت زمان هر جلسه، حدود 20 درصد آن به سؤال کردن اختصاص داشته است.3- اغلب سؤال‌ها برای وارسی میزان فهم دانش‌آموزان و یادآوری حقایق مطرح شده‌اند. 4- تعداد اندکی از‌ سؤال‌ها بر تشویق دانش‌آموزان به تفکر تأکید داشته‌اند.5- پرسش‌ کردن در طرح درس معلمان جایگاهی نداشته است. 6- بین ابعاد سؤال‌ها و پایه تدریس، نوع درس و جنسیت معلمان ارتباط معنادار وجود دارد. 7- معلمان در سؤال کردن خود خطاهایی را مرتکب می‌شوند، از جمله: فقط از باهوش‌ترین دانش‌آموزان سؤال کردن، طرح سؤال و پاسخ دادن به آن توسط خود معلم، و همیشه یک نوع سؤال مطرح کردن. با توجه به اهمیت پرسش کردن، این مقوله بایستی در واحدهای درسی و دوره‌های آموزشی بدو خدمت و حین خدمت معلمان بیشتر مورد توجه قرار گیرد.