بررسی حذف کروم (VI) از محلول‏‏‏ها‏ی آبی به‌وسیلۀجاذب‏‏‏ ها‏ی معدنی بر پایۀ روش تاگوچی

Abstract

کروم (VI) یکی از فلزات سنگین است که وجود آن در آب و پساب مشکلات فراوانی برای محیط‌‏زیست، موجودات زنده و به­ویژه سلامتی انسان ایجاد می‏کند. در سال‏های اخیر استفاده از جاذب‏‏‏های معدنی به­دلیل ارزان‏بودن، دسترسی و فراوانی آن‏‏‏ها مورد‏ توجه ‏قرار‏گرفته ‏است. هدف از انجام این تحقیق، بررسی حذف کروم(VI) از محیط آبی و پارامتر‏‏های مؤثر بر آن، با استفاده از برخی جاذب‏‏‏های معدنی با استفاده از روش طراحی آزمایشات تاگوچی است. روش طراحی ‏آزمایش تاگوچی، درهزینه و زمان آزمایشات صرفه‏جویی می‏کند. در این تحقیق، حذف کروم(VI) از محلول‏‏‏های آبی به وسیلۀ 4 جاذب معدنی پرلیت، پرلیت ‏منبسط، زئولیت و زئولیت اصلاح‏ شده با اسید بررسی شد. تاثیر عوامل دوز جاذب، غلظت کروم (VI) ، زمان تماس، pH و نوع جاذب بر فرایند جذب، در سیستم ناپیوسته با استفاده از روش طراحی ‏آزمایش تاگوچی مورد آزمایش قرار گرفت. جهت طراحی آزمایش از نرم‏افزارDesign Expert (v.8) و جهت آنالیز داده­‏‏ها از نرم‏افزار Excel استفاده ‏شد. تجزیه تحلیل‏‏‏ها‏ی ایزوترم و سنتیک نیز انجام گرفت. نتایج نشان ‏داد که بهترین جاذب کروم (VI) ، پرلیت‏ منبسط است و شرایط بهینۀ جذب، غلظت mg L^-1 1کروم(VI) ، دوز پرلیت ‏ منبسط g L^-125 و 2 pH= و زمان تماسh 1، باکارایی % 100 است. ترتیب مشارکت پارامتر‏‏ها در فرایند حذف بدین صورت است: pH> غلظت > دوز جاذب > زمان > نوع جاذب. پرلیت‏ منبسط توانایی حذف کروم (VI) را از محلول‏‏‏های آبی تحت شرایط تجربی طراحی شده به­وسیلۀ روش تاگوچی دارد.