بررسی تغییرات غلظت هیدروکربن‏های نفتی در اعماق مختلف خاک ‏آلوده بعد از فرایند گیاه‏ پالایی

Abstract

هیدروکربن‏های نفتی از مهم‏ترین آلاینده‏های آلی محیط زیست‏اند که به‌دلیل سمّی‌بودن و سرطان‏زایی، وجود آن‏ها در طبیعت، نگرانی‏های بسیاری را سبب شده است. هدف از پژوهش حاضر کاهش غلظت هیدروکربن‏های نفتی در خاک اطراف پالایشگاه اصفهان، با استفاده از گیاهان سورگوم (<em>Sorghum vulgare</em>) و جو (<em>Hordeum vulgare</em>) و بررسی تغییرات غلظت هیدروکربن‏های نفتی و تعداد باکتری‏های تجزیه‌کنندۀ نفت در اعماق مختلف خاک پس از فرایند گیاه‌پالایی بود. برای این کار از لوله‏های پلیکا به طول 130 و قطر دهانۀ 20سانتی‏متر به‌منزلۀ گلدان استفاده شد. بذر گیاهان جو و سورگوم در عمق 1 تا 2 سانتی‌متری سطح گلدان‏ها کشت شدند و پس از گذشت 13 هفته از کاشت گیاهان، نمونۀ خاک برای تعیین غلظت هیدروکربن‏های نفتی و تعداد باکتری‏های تجزیه‏کنندۀ نفت از اعماق 25، 50، 75 و100 سانتی‌متری تیمارهای مختلف برداشت شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد، هر دو گیاه برای کاهش غلظت هیدروکربن‏های نفتی خاک مؤثر‌ند به‌طوری‌که درصد کاهش غلظت هیدروکربن‏های نفتی خاک 23‌ـ 35 درصد بیشتر از تیمار بدون گیاه بود البته این کاهش تا عمق نفوذ ریشه مشاهده شد و برای اعماق بیشتر خاک، تعداد باکتری نفت‏خوار کم و غلظت هیدروکربن‏های نفتی افزایش داشت. بنابراین، باید در مورد خاک‏هایی که عمق آلودگی زیاد دارند، اقدامات مناسب دیگری نظیر زمین‏پالایی، تزریق و تحریک میکروارگانیسم‏های نفت‏خوار انجام پذیرد.