مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه کمرکلی جنگلی (Sitta europaea) در نیمرخ شمالی البرز

Abstract

پراکنش کمرکلی جنگلی (Sitta europaea) از خانواده کمرکلیان (Sittidae) و راسته گنجشک‌سانان (Passeriformes) در جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود طی فصول بهار و تابستان در سال‌ 1387 در سری‌های پاتم، نمخانه، گرازبن، چلیر و بهاربن به مساحت تقریبی 5800 هکتار مورد مطالعه قرار گرفت. متغیرهای زیستگاهی مورد اندازه‌گیری عبارت از: ویژگی‌های ساختار پوشش گیاهی منطقه، تیپ پوشش جنگلی و عوامل توپوگرافی شامل شیب، جهت و ارتفاع عرصه مورد مطالعه بود. قطعات نمونه‌برداری در یک ترانسکت خطی تصادفی برداشت و حضور و عدم حضور گونه ثبت شد. هر قطعه نمونه ای که گونه در آن مشاهده‌شد به عنوان نقطه حضور و در صورت عدم مشاهده به عنوان نقطه عدم حضور ثبت شد. بر این اساس در مجموع 98 قطعه نمونه برداشت شد. مطلوبیت زیستگاه کمرکلی به روش رگرسیون منطقی دوتایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که متغیرهای ارتفاع، قطر، تعداد اشکوب درختان، نوع گونه درختی و ارتفاع از سطح دریا مؤثرترین متغیرهای اثرگذار بر حضور گونه در منطقه مورد مطالعه است. همچنین نتایج نشان داد این پرنده زیستگاه‌های جنگلی با جوامع کهنسال راش و ممرز را به عنوان زیستگاه مطلوب خود بر‌می‌گزیند.