مقایسه کارایی باکتری های محرک رشد و کود شیمیایی در بهبود رشد و عملکرد گیاه گندم

Abstract

امروزه استفاده بی‎رویه از کودهای شیمیایی در زمین‎های کشاورزی به دلیل نگرانی‏های زیست محیطی مورد بحث است، بنابراین یافتن راهکارهای جایگزین برای کاهش اثرات مضر فعالیت‎های کشاورزی حائز اهمیت است. هدف از این تحقیق، بررسی پتانسیل جدایه‏های فراریشه‏ای و درون‏رست جداسازی شده از ریشه گیاه گندم به منظور بررسی ویژگی‏های محرک رشد و اثر آن‌ها بر شاخص‎های رشد گیاه گندم و کاهش مصرف کودهای شیمیایی فسفر بود. به این منظور ابتدا باکتری‎ها از نظر تولید هورمون ایندول استیک اسید در محیط کشت حاوی ال-تریپتوفان غربال‎گری شدند و توانایی آن‏ها در انحلال فسفات‌های نامحلول معدنی و آلی ارزیابی شد. در ادامه توانایی این باکتری‎ها در بهبود رشد گیاه گندم در یک آزمایش گلخانه‎ای در قالب طرح کاملاً تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. جدایه‎های فراریشه‏ای R185 و درون‎رست E240 به‎ترتیب با تولید 2/299 و 1/330 میکرو‎گرم بر میلی‎لیتر فسفر و همچنین تولید 2/19 و 22 میکروگرم بر میلی‎لیتر هورمون ایندول استیک اسید به عنوان جدایه‎هایی با توان انحلال فسفات‎های نامحلول و مولد ایندول استیک اسید انتخاب شدند. نتایج حاصل از تعیین توالی 16S rRNA نشان داد که جدایه‏های باکتریایی فراریشه‏ای (R185) و درون‏رست (E240) از جنس Pseudomonas بودند. به استناد نتایج حاصله، مایه‏کوبی تلفیقی با باکتری‏های فراریشه‏ای و درون‎رست موجب افزایش 6/55 درصدی در مقدار فسفر گیاه شد در حالی‎که این مقدار در مورد مایه‏کوبی جداگانه با باکتری‏های فراریشه‏ای و درون‎رست به‏ترتیب 6/35 و 4/36 درصد بود. در ارتباط با ارقام گندم، رقم روشن نسبت به رقم مرودشت درصد فسفر بالاتر (7/4 درصد) و بیومس ریشه بیشتری (2/14 درصد) تولید کرد.