ارزیابی تغییرات جامعه پرندگان انگل تولیدمثل‌کننده و میزبان آنها در طول گرادیان "حاشیه به مرکز " در جنگل‌های استوایی مالزی

Abstract

به رغم وجود خطر فزاینده پدیده انگل تولیدمثلی در پرندگان مناطق معتدله در حاشیه جنگل، آمار وداده‌های چندانی از وجود این پدیده در حاشیه جنگل‌های استوایی وجود ندارد. در این تحقیق تغییرات جمعیت خانواده کوکوها ( به عنوان انگل)، گونه‌های میزبان و متغیرهای زیست محیطی در طول گرادیان "حاشیه به مرکز" جنگل در مالزی مورد بررسی قرار گرفت. مشاهده مستقیم پرندگان و متغیرهای زیست محیطی شامل ساختار رویشی و مشخصه‌های خرد اقلیمی در 105 نقطه نمونه‌برداری به شعاع 25 متر صورت پذیرفت. بیشترین تغییرات دیده شده در جامعه پرندگان میزبان- انگل در حدفاصل حاشیه تا 400 متری داخل جنگل دیده شد. بر پایه همبستگی بین پرندگان و مشخصه‌های زیستگاهی، سه گروه عمده از پرندگان قابل تفکیک از یکدیگرند. اولین گروه، شامل کوکوی هندی (Cuculus micropterus) و کوکوی محزون (Surniculus lugubris) همبستگی مثبتی با فراوانی برخی گونه‌های لیکوی ویژه حاشیه جنگل مانند لیکوی سینه راه راه( Macronous gularis) و لیکوی پشت کرکی (Macronous ptilosus) در فاصله 200-25 متری از حاشیه جنگل داشتند. گروه دوم شامل کوکوی بوجانگا (Surniculus lugubris) و کوکوی سرخ (Cacomantis sonneratii) همبستگی مثبتی را با فراوانی بوجانگای بزرگ (Dicrurus paradiseus) در فاصله 400 متری از حاشیه جنگل نشان داد. گروه سوم شامل کوکوی شکم سیاه (Phaenicophaeus diardi) و کوکوی شکم بلوطی (sumatranus Phaenicophaeus) و کوکوی نوک سبز (Phaenicophaeus tristis) هیچ نوع همبستگی قابل ملاحظه‌ای را با فاصله از حاشیه جنگل نشان ندادند. این حقیقت که حاشیه جنگل جمعیت بالایی از پرندگان انگل تولیدمثلی را در مقایسه با داخل جنگل دارد عامل مهمی برای نگرانی است. بنابراین حفاظت از عرصه‌های جنگلی بزرگ با نسبت کمتری از حاشیه جنگل توصیه می شود.