تاثیرتاثیر لئوناردیت (Leonardite) بر سینتیک واجذب فلزات سنگین در خاک‌های آلوده با مواد مادری متفاوت

Abstract

لئوناردیت (Leonardite) منشأ هیومیک و فولویک اسید بوده و حاوی گروه‌های عاملی کمپلکس کننده عناصر سنگین می‌‌باشد. به منظور بررسی تاثیر لئوناردیت در سینتیک دفعی کادمیوم (Cd)، روی (Zn) و سرب (Pb) در خاک‌هایی با منشأ مواد مادری متفاوت، آزمایشی بصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 2 فاکتور: 1. نوع خاک (سینیت (Syenite)، شیست (Schist) و گابرو (Gabbro)) و 2. سطح لئوناردیت (0، 2 و 5 درصد) با سه تکرار اجرا گردید. جهت اجرای آزمایش ابتدا خاک‌ها با عناصر سنگین مورد مطالعه آلوده شدند و پس از اضافه کردن لئوناردیت، نمونه‌برداری در فاصله زمانی 2، 24، 48 ساعت، 7، 15، 30، 45، 60 و 90 روز انجام شد. برخی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی، کانی شناسی (XRD) و سینتیک واجذب فلزات سنگین در سطوح مختلف لئوناردیت انجام شد. مقدار واجذب عناصر در نمونه‌های تیمار شده با لئوناردیت، با گذشت زمان کاهش یافت. پس از برازش داده‌ها بر معادلات سینتیکی، مدل تابع نمایی و پخشیدگی پارابولیک با ضریب تبیین بالا (R2) و خطای استاندارد کمتر انتخاب گردیدند. نتایج نشان داد ترکیب و نوع کانی‌های رسی خاک‌ها متفاوت بود. بر اساس آزمایش‌های سینتیکی مقدار واجذب فلزات بین سطوح مختلف لئوناردیت و همچنین خاک‌های مورد مطالعه اختلاف معنی‌دار داشت و بیشترین مقدار واجذب (a و b) عناصر در خاک حاصله از سینیت مشاهده گردید. همچنین به دلیل کمتر بودن pH و ظرفیت تبادل کاتیونی خاک سینیت، ضریب پخشیدگی (Kd) نسبت به سایر خاک‌ها افزایش چشم‌گیری برای فلزات سنگین مورد مطالعه نشان داد. بر این اساس کاربرد لئوناردیت باید با توجه به ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک‌ها صورت گیرد.