زیست پالایی خاک های آلوده به هیدرو کربن های آروماتیک چند حلقه ای توسط برخی گونه های قارچی

Abstract

هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای (PAHs) به‌دلیل حضور وسیع آن در محیط و خواص سمیت، جهش‌زایی و سرطان‌زایی بعنوان یکی از مهمترین آلاینده‌های محیط زیست محسوب می‌شوند. این ترکیبات از آلاینده‌های اصلی خاک محسوب می‌شوند. یکی از روش‌های مؤثر، دوستدار محیط زیست و دارای توجیه اقتصادی، زیست پالایی خاک‌های آلوده می‌باشد. قارچ‌ها از موفق‌ترین ریزسازواره‌ها در حذف این ترکیبات شاخته شده‌اند. هدف از این مطالعه شناسایی قارچ های بومی و سازگار با ترکیبات PAH است تا با استفاده از آن جدایه‌ها نسبت به زیست پالایی این ترکیبات در خاک اقدام نمود. خاک آلوده در محل تجمع لجن های اسیدی حاصل از بازیافت روغن های مستعمل در اطراف شهرک صنعتی اشتهارد، بعنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب گردید. برخی قارچ های بومی از جمله Aspergillus fumigatus ، Alternaria chlamydosporigena و Penicillium chrysogenum در منطقه آلوده شناسایی شد. برای آزمایش اثر بخشی قارچ ها در زیست پالایی PAHها، جدایه‌های شناسایی شده به خاک آلوده تلقیح گردید. پس از گذشت 21 و 50 روز از زمان تلقیح غلظت باقیمانده PAH‌ها با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی جرمی اندازه‌گیری شد. داده‌های حاصله با استفاده از نرم افزار Excel و بررسی میانگین و انحراف معیار داده‌ها و آزمون Tukey HSD برای مقایسه میانگین داده‌ها، تفسیر گردید. نتایج نشان داد هر سه گونه قارچی شناسایی شده در این مطالعه بطور قابل ملاحظه‌ای در حذف زیستی PAH ها مؤثر بودند. بطوریکه بیشترین میزان حذف مربوط به نفتالن و اسنافتن بدلیل فرار بودن این ترکیبات بود. حذف بنزو [a] پایرن که سرطان‌زاترین PAH و در عین حال دارای بیشترین وزن مولکولی در این مطالعه است، توسط جدایه‌های Aspergillus fumigatus ، Alternaria chlamydosporigena و Penicillium chrysogenum به ترتیب 50%، 40 %و 32% بوده است. علاوه بر این اختلاف معنی داری بین گونه های مختلف در کاهش غلظت انواع PAH در سطح α=.05 مشاهده گردید