بررسی تجمع و مقایسه فلزات سنگین در بافت‌های ماهی کفال طلایی (Liza aurata) در دو دوره رسیدگی جنسی و استراحت جنسی

Abstract

هدف از انجام این مطالعه، بررسی میزان تجمع پنج فلز سنگین سرب، کادمیوم، جیوه، آرسنیک و کروم در بافتهای عضله، کبد و آبشش ماهی کفال طلایی Liza aurata، در حوزه جنوبی دریای خزر بود. نمونه برداری از 100 عدد ماهیان بالغ کفال، از 10 ایستگاه در دو دوره رسیدگی جنسی (فصل پاییز) و استراحت جنسی (فصل بهار) انجام گردید. جهت اندازه‌گیری غلظت فلزات سنگین بافتهای عضله، کبد و آبشش هر یک از ماهیان تفکیک گردید. استخراج فلزات از بافتهای مورد نظر از روش هضم با استفاده از مخلوط اسید استفاده شد. تعیین غلظت بوسیله دستگاه جذب اتمی مجهز به سیستم کوره گرافیتی انجام شد. میزان جذب فلزات سنگین در بافت عضله در دوره رسیدگی جنسی به ترتیب سرب، کادمیوم، جیوه، آرسنیک و کروم با میانگین 40/1، 43/0، 16/0، 07/0 و 54/0 میکروگرم برگرم بود و در دوره استراحت جنسی به ترتیب با میانگین 90/1، 93/0، 24/0، 12/0 و 61/0 میکروگرم برگرم بود. در کل میزان جذب فلزات سنگین در دوره استراحت جنسی (As˂Hg˂Cr˂Cd˂Pb) بیشتر از دوره رسیدگی جنسی (As˂Hg˂Cd˂Cr˂Pb) بود. میزان تجمع فلزات بین سه بافت به صورت کبد> آبشش > عضله بود و این اختلاف معنی‌دار بود. طبق دادهای ثبت شده از فلزات سنگین در بافت عضله در مقایسه با حد مجاز اعلام شده توسط سازمان بهداشت جهانی و انجمن بهداشت ملی و تحقیقات پزشکی استرالیا هر پنج فلز Pb، Cd ، Cr ، Hg و As بالاتر از حد مجاز استاندارد جهانی بود، بنابراین مصرف این ماهی برای سلامتی انسان ضرر دارد.