مدل‌سازی جریان و تعیین سهم مشارکت زیرحوزه‌ها در هیدروگراف سیل در حوزه آبخیز عموقین، استان اردبیل
نوع مدرک
Textمقاله پژوهشی
زبان مدرک
فارسیچکیده
تمرکز اقدامات مدیریت آبخیز باید در جهت کنترل رواناب، پیش‌بینی سیلاب و تعیین سهم مشارکت زیرحوزه‌ها در تولید سیل با هدف کاهش خسارت باشد. ارائه راهکارهای مدیریتی و اجرایی کنترل سیل نیازمند توسعه مدل‌ها در زمینه مدل‌سازی بارش-رواناب و شبیه‌سازی هیدروگراف جریان به‌خصوص در حوزه‌های فاقد آمار است. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی کارآمدی مدل HEC-HMS در شبیه‌سازی بارش-رواناب حوزه آبخیز عموقین و تعیین سهم مشارکت زیرحوزه‌ها در جریان خروجی است. در این راستا، مدل HEC-HMS برای 9 رویداد متناظر بارش-رواناب با روش شماره منحنی SCS در بخش تلفات، روش هیدروگراف واحد SCS در بخش تبدیل بارش به رواناب و روش Muskingum در بخش روندیابی اجرا شد. سپس پارامترهای ورودی مدل برای شش رویداد با تابع هدف Nash-Sutcliffe بهینه شده و میانگین مقادیر بهینه شده، برای سه رویداد دیگر در مرحله اعتبارسنجی در نظر گرفته شد. در ادامه به‌منظور اولویت‌بندی سیل‌خیزی زیرحوزه‌ها مدل HEC-HMS برای بارش طرح 25 ساله با حذف یک به یک زیرحوزه‌ها اجرا گردید و شاخص‌های سیل‌خیزی F% و𝑓 محاسبه شد. بر اساس نتایج، میانگین معیار آماری نش-ساتکلیف به میزان 63/0 در مرحله اعتبارسنجی نشان‌دهنده توانایی مدل در شبیه‌سازی هیدروگراف جریان در حوزه آبخیز عموقین بوده است. هم‌چنین نتایج شاخص‌های سیل‌خیزی نشان داد که زیرحوزه‌های B1، B2 و B4 بیش‌ترین سهم را در سیل‌خیزی حوزه آبخیز عموقین دارند. در مجموع بر اساس نتایج، می‌توان گفت که سیل‌خیزی زیرحوزه‌ها تنها متاثر از مساحت زیرحوزه مورد نظر نیست و عواملی از قبیل فیزیوگرافی، کاربری اراضی و حتی موقعیت مکانی زیرحوزه مورد نظر و روندیابی جریان خروجی زیرحوزه در پتانسیل سیل‌خیزی موثر است که باید در مطالعات درنظر گرفته شوند.
کلید واژگان
شبیه‌سازی بارش-رواناباولویتبندی
پتانسیل سیل‌خیزی
حوزه آبخیز عموقین
شماره نشریه
18تاریخ نشر
2018-12-221397-10-01
ناشر
دانشگاه سیستان و بلوچستانUniversity of Sistan and Baluchestan
سازمان پدید آورنده
دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی آبخیزداری، دانشگاه محقق اردبیلیدانشیار گروه منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
استادیار گروه منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی
دانشیار گروه منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشگاه تربیت مدرس
شاپا
2676-43772676-4385
