کاربرد تحلیل شبکه ( ANP) در بررسی پتانسیل وقوع زمین‌لغزش‌ در محدوده محور و مخزن سد قلعه‌چای

Abstract

مدیریت بلایای طبیعی نیازمند اطلاعات مکانی، جهت آمادگی در برابر خطرات و کاهش روند آنها می‌باشد. در این زمینه ارزیابی پتانسیل وقوع زمین‌لغزش‌ در منطقه‌ای که به دلیل وضعیت جغرافیایی و ساخت و سازهای انسانی مستعد لغزش می‌باشد ضروری می‌نماید. سد مخزنی قلعه‌چای واقع در حوضه آبریز قلعه‌چای در شهرستان عجب‌شیر، یکی از این نوع نواحی می‌باشد. اهمیت بررسی ساختگاه سازه‌های مهندسی، بویژه در محل محور و مخزن سدها از دیدگاه خطر زمین‌لغزش‌ به حدی است که اکنون این مسائل در گروههای مهندسین مشاور بزرگ، در جهان با دقت و در برنامه مطالعات اصلی در نظر گرفته می‌شود. به این ترتیب مشاهده می‌گردد که، عدم توجه به مسأله وجود زمین‌لغزه‌های قدیمی و یا احتمالی آینده، موجب خواهد شد که در صورت ایجاد سد در محل‌های انتخابی، در اثر وقوع زمین لغزه ها درآینده، خسارت‌های مالی و جانی فراوانی به بار آید. در این تحقیق، از روش تحلیل شبکه‌ای ANP))، یک روش چندمعیاره تصمیم‌سازی برای انتخاب مناطق مستعد وقوع زمین‌لغزش‌ درمحدوده محور و مخزن سد قلعه چای عجب‌شیراستفاده شده است. انتخاب مناطق مستعد برای وقوع زمین‌لغزش‌ موضوعی پیچیده و نیازمند توجه به عوامل متعددی است .در این پژوهش از چند معیار( شیب، جهت شیب، لیتولوژی، کاربری زمین، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده، طبقات ارتفاعی) برای تعیین مناطق مستعد استفاده شده است. فرآیند تشخیص مناطق مستعد برای وقوع زمین‌لغزش‌ طی چند مرحله انجام شده است. نتایج نشان داد که فرآیند تحلیل شبکه با نقشه پراکنش زمین‌لغزش‌ها 33/67 درصد تناسب دارد. همچنین تفسیرضرایب نشان داد که، معیارهای، کاربری اراضی،جهت شیب ، طبقات ارتفاعی نقش مهمی در وقوع زمین‌لغزش‌های منطقه دارند.