ارزیابی شدت فرسایش بادی منطقه جزینک سیستان با استفاده از مدل IRIFR

Abstract

هدف اصلی این پژ‍وهش بررسی و تهیه نقشه فرسایش بادی توسط مدل اریفر می­باشد. در این پژوهش از مدل تجربی IRIFRکه در سال 1375 توسط محققان کشور برای شرایط اقلیمی ایران تدوین و ارایه شده است با بهره­گیری از GIS استفاده گردید. ابتدا نقشه واحدهای کاری تهیه و سپس عوامل 9 گانه مؤثر در فرسایش بادی شامل سازند زمین­شناسی، شکل اراضی و پستی و بلندی، وضعیت باد و شرایط خاص اقلیمی، خاک و پوشش سطحی، پوشش گیاهی، فرسایش بادی، رطوبت خاک، نهشته­های بادی و عملیات مدیریتی در هریک از واحدهای کاری مورد بررسی قرار گرفت و امتیاز لازم بر اساس مدل به آنها داده شد. برای هر یک از عوامل مذکور یک لایه­ رستری در محیط GIS ساخته شد. نتیجه بررسی­ها در این منطقه نشان می­دهد که بیشترین امتیاز مربوط به تپه­های و پهنه­های ماسه­ای و اراضی شور و پف کرده با میزان رسوبدهی 4/3879 تن بر کیلومتر مربع در سال می­باشد و کمترین امتیاز مربوط به واحد کاری دشت ریگی متوسط با تراکم کم تا متوسط و میزان رسوبدهی سالانه 73/708 تن بر کیلومتر مربع در سال می­باشد. همچنین از کل منطقه مورد مطالعه 74/35 درصد معادل 36/46491 هکتار در کلاس زیاد و 73/63 درصد منطقه معادل 43/82902 هکتار در کلاس متوسط فرسایش بادی قرار دارد.