دورکیم، خودکشی و مذهب

Abstract

در این مقاله بحث‏هایی مربوط به رابطة مذهب و خودکشی مطرح شده و در آن از یکسو از داده‏های تجربی و از سوی دیگر از ملاحظات نظری دورکیم دربارة قدرت حمایتی مذهب بهره برده شده است. سخن این است که قضیه مطرح شدة دورکیم باید با متن تاریخی و اجتماعی ربط داده شده و هر تحقیقی باید بتواند سازوکار اجتماعی واقعی این کار را نشان ‏دهد. ملاحظه روندهای تاریخی منجر به مشخصات مشروح‏تر مذاهب در تحلیل موارد جدید می‏شود و از آن مهم‏تر، به توضیح استقرایی پایه‏های نظری دورکیم می‏انجامد. تحلیل اثرات مذهب بر نرخ خودکشی در گروه‏های جمعیتی جامعه آمریکا در سال 1970 نشان می‏دهد که مذهب همچنان بر نرخ خودکشی تأثیر می‏گذارد. به این صورت که نرخ گرایش به خودکشی در میان مذاهب کاتولیک و پروتستان‏های انجیلی پایین و در میان مذاهب پروتستان‏های بنیادی بالا است. حضور پیروان یهودی اثر حمایتی کم، اما ناپایداری ایجاد می‏نماید. در این مقاله تلاش می‏شود تا این نتایج ابتدا با بررسی انواع گونه‏شناسی مذاهب و سپس با بررسی شواهدی دالّ بر این که آیا وابستگی مذهبی روی عمل پیوندهای شبکه‏ای اثر می‏گذارند، توضیح داده شود. یافته‏های تحقیق ما را به سمت یک بازسازی مفهومی نظریه شبکه‏ای سوق می‏دهد تا بهتر بتوانیم نظریه دورکیم را درک کنیم.