جایگاه "دروغ" و الگوهای رفتاری آن در روابط اجتماعی ما

Abstract

فرهنگ در جامعه ایران به همان اندازه غنی و گسترده است که مطالعه آن در کشور ما فقیر و بسته. صدها خطوط فرهنگی وجود دارد که شناخت علمی آنها می تواند به حل مسائل اساسی جامعه ما از قبیل توسعه‘ ارتباطات‘ شخصیت پایه‘ قدرت‘ مدنیت و قضاوت‘ ... یاری رساند. یکی از این خطوط‘ رفتار روانی – اجتماعی دروغ با الگوهای مختلف آن است. مفهوم دروغ که وسعت معنایی و کاربردی آن حیرت انگیز است‘ با وجود ظاهر غیر اخلاقی آن‘ دارای کارکردهای عدیده است به طوری که یکی از حلقه های ناگستنی زنجیره همیشگی ما را تشکیل می دهد. در این مقاله سعی شده است تا با اینکه به شکل شناسی این رفتار‘ آن را مقوله بندی کرده و کارکرد هر یک از آنها را بنماییم. و با توجه به جنبه پایگاهی فرستنده و دریافت دارنده (عوامل انسانی) پیام دروغین و نیز شرایطی که پیام در آن رد و بدل می شود (عامل وضعیتی) الگوهایی (16گانه) هر چند ناقص به مثابه پیش طرحهایی برای شکل گیری تحقیقات در آینده و گامی نخستین در راه نطریه پردازی در آداب فرهنگی به دست بدهیم.