بررسی گفتمان های غالب در بحث جهانی شدن

Abstract

یکی از جدیدترین و در عین حال جدی ترین نظریه پردازی های امروزه بر دیدگاه های کلان جامعه شناسی سایه افکنده است‘ بحث ‹‹جهانی شدن›› است. این مفهوم که بیش از دو دهه از طرح آن نمی گذرد تا حدی به یکپارچه شدن جهانی‘ فشرده شدن ارتباطات جهانی و مفهوم دهکده جهانی که چند دهه قبل مک لوهان با تکیه بر گسترش وسائل ارتباط جمعی آن را مطرح کرده بود‘ رابطه نزدیک دارد. این مفهوم دارای ابعاد گوناگون و اثرات دراز مدت است؛ در سطح ملی و در مقیاس بین المللی‘ جهانی شدن تنها به قلمرو اقتصاد محدود نمی شود‘ بلکه ابعاد سیاسی‘ اجتماعی‘ فرهنگی ساختاری در فرماسیون های آینده جهانی شدن نقش اساسی و مهمی ایفا می کند. در نوشته حاضر ضمن مرور تعاریف و اهداف عام این مفهوم‘ با توجه به گستردگی و زوایای گوناگون‘ مرتبط با آن‘ سعی شده است با ارجاع به نظرات دو جامعه شناس و نظریه پرداز معروف‘ امانوئل والرشتاین و آنتونی گیدنز کلیت گفتمان های مختلف طرح در این بحث بررسی و تحلیل گردد. بدیهی است اتخاذ موضع گیری مناسب در قبال این پدیده منوط به شناخت جنبه های گوناگون و چالش های مرتبط با تحولات چند دهه اخیر آن در مقیاس جهانی است.