تحلیلی بر پیامدهای خسارت شب‌پره شمشاد (Cydalima perspectalis) در جنگل‌های هیرکانی

Abstract

شب­ پره شمشاد به­ عنوان خطرناک ­ترین آفت درختان شمشاد جنگلی یا شمشاد خزری (<em>Buxus hyrcana;</em> Buxaceae)، اولین بار در خرداد 1395 در ایران (چالوس) مشاهده شد. در مدت زمان کوتاهی، رویشگاه­ های مختلف شمشاد استان­ های شمالی کشور (گیلان تا گلستان) را آلوده کرد. لاروها ابتدا از برگ­ها و سپس از پوست تنه و شاخه درختان تغذیه کرده و نهایتاً منجر به خشکیدگی کامل گیاه میزبان می ­شوند. طی سه سال گذشته خسارت آفت در تمامی رویشگاه­ های شمشاد بسیار غافگیرانه و نگران ­کننده بود. به‌طوری­ که در بیشتر موارد سبب نابودی کامل شمشادها شده است. مشکلاتی از قبیل؛ عدم دسترسی آسان به رویشگاه ­های شمشاد، ملاحظات زیست­ محیطی و دانش اجتماعی جامعه و عدم امکان استفاده از حشره­ کش­ های شیمیایی، منجر به تأخیر در کنترل به ­موقع این آفت شد. نابودی درختان همیشه سبز شمشاد خزری که بومی جنگل­ های شمال ایران و از ذخایر ارزشمند گونه ­های جنگلی و مورد توجه اکولوژیست­ های جهان است، منجر به کاهش معنی ­دار جمعیت این گونه شمشاد در بیشتر رویشگاه­ها شد. در این نوشتار ضمن معرفی شب‌پره شمشاد و بیان برخی از ویژگی‌های زیستی و نحوه خسارت آن، تحلیلی بر پیامدهای خسارت آفت در مناطق آلوده و راهکارهایی برای کاهش آن ارائه می­گردد.