پیش‌بینی نحوه اثرگذاری عوامل موثر بر تورم با استفاده از مدل‌های میانگین‌گیری پویا

Abstract

<em>مطالعات اولیه در پیش‌بینی تورم بیشتر در قالب منحنی فیلیپس سنتی بود که رابطه تورم و بیکاری براساس آن مفهوم پیدا می‌کرد، اما بعد از چند دهه و به خصوص بعد از نقد لوکاس، منحنی فیلیپس اولیه دچار تحولات شگرفی شد. منحنی جدید، تورم واقعی و انتظاری را نه به نرخ بیکاری، بلکه به مقیاسی از هزینه‌ نهایی کل مرتبط می‌سازد. از آنجا که هزینه‌ نهایی در الگوی اصلی منحنی فیلیپس نوکینزینی، تورم را تحریک می‌کند، موجب می‌شود که تدوین مدل‌هایی که در پیش‌بینی تورم کارا عمل کنند با مشکل روبه‌رو شوند. از این‌رو با استفاده از مدل </em><em>TVP-DMA</em><em> که توانایی رفع این عیوب را دارد، سعی در ارتقای کارایی پیش‌بینی تورم در اقتصاد ایران را داشته‌ایم. در مدل‌های سنتی متغیرهای مستقل در کل دوره زمانی یا تاثیر معنی‌داری بر متغیر وابسته دارد یا این تاثیر بی‌معنی است، اما در روش‌های </em><em>TVPDMA</em><em> یک متغیر مستقل در یک دوره زمانی می‌تواند تاثیر معنی‌دار و در یک دوره تاثیر بی‌معنی داشته باشد. به عبارت دیگر، این مدل کمک می‌کند اثرگذاری معنادار یا غیر معنادار یک متغیر مستقل بر متغیر وابسته را در سال‌های مختلف مورد بررسی قرار داد. در این تحقیق از داده‌های فصلی در بازه زمانی ۱۳۹۴-۱۳۷۰ استفاده شده است. نتایج تحقیق براساس خروجی مدل‌های</em><em>TVP</em><em>، </em><em>DMS</em><em>،</em><em>DMA</em><em> بیانگر این واقعیت است که نرخ رشد نقدینگی 19، نرخ رشد اقتصادی 7، نرخ بیکاری 8، نرخ ارز 31، تغییرات نرخ سود تسهیلات بانکی 14، نرخ رشد درآمدهای نفتی 15، نااطمینانی تورم 14و نرخ رشد کسری بودجه 4 دوره از ۱۰۰ دوره زمانی تحت بررسی همگی دارای تاثیر معناداری بر تورم هستند. بر این اساس می‌توان بیان داشت که نرخ ارز، رشد نقدینگی و درآمدهای نفتی مهم‌ترین شاخص‌های موثر بر تورم در دوره مورد بررسی بوده‌اند.</em>