بررسی تطبیقی «ذات» در ادبیات کردی یارسان با «تجلی» و «فره» در ادبیات فارسی

Abstract

جستار حاضر کوشیده است مفاهیم "فره" در اوستا و شاهنامه­ی فردوسی و " تجلی" (تجلی حق بر قلب عارف) در عرفان اسلامی را با "ذات" در "آیین یاری" بررسی و مقایسه کند. در ابتدا، برای آشنایی با آیین یاری، شناختی اجمالی از این آیین ارائه شده است. سپس با شرح و توضیح هریک از موارد مذکور و اشاره به شباهت‌ها و تفاوت‌های آن­ها، به این نتیجه می­رسد که فره و تجلی و ذات بسیار به هم شبیه بوده و هرسه سبب سروری و برتری دارندگان آن­ها بر دیگران می­‌شود. این سه اصطلاح را می­توان، با وجود تفاوت­‌هایی که دارند، گونه­‌های مختلف یکدیگر در آیین زردشتی، عرفان اسلامی و آیین یاری دانست. گفتنی است در بخش فره ارتباط آن با "کاریزما" در مباحث مربوط به علوم اجتماعی و سیاسی نیز بررسی شده است.