گروه حرف تعریف شکافته در زبان فارسی- رویکردی کمینه‌گرا

Abstract

پژوهش حاضر بر پایۀ برنامۀ کمینه­گرا، به بررسی و تبیین ساخت­های دارای چند «را» به­عنوان نمونه­ای از ساخت­های موسوم به گروه حرف تعریف شکافته¹می­پردازد. شکافت در ساختمان گروه حرف تعریف، خود، می­تواند فرایند دیگری با نام مضاعف­سازی نحوی را به­دنبال ­­­آورد. در فرایند اخیر، همان­گونه که از نامش پیداست، تظاهر بیش از یک نشانگر نحوی ممکن خواهدبود. در زبان فارسی نیز این نشانگر، همان حالت­نمای مفعولی با صورت آوایی «را» است. به­منظور تبیین چگونگی تظاهر این تکواژ و شکل مضاعف آن، ابتدا، به پیروی از کهنمویی­پور (2014)، ساخت اضافۀ وصفی را هسته­انتها فرض­می­کنیم. سپس، شکل­گیری گروه­ حرف تعریف شکافته را بازتابی از مبتداسازی و تأکید عناصر درونی گروه حرف تعریف قلمدادمی­کنیم. ازآن­جا که وجود خوانش­های مبتداگونه یا تأکیدی نیز مستلزم حضور فرافکن­های مبتدا TopPیا تأکید FocP است، به حضور این فرافکن­ها درون گروه حرف تعریف قائل­می­شویم و جایگاه پیشنهادی آن­ها را با نظر به شواهد تجربی و ترتیب قرارگیری عناصر در گروه اسمی در حد فاصل بین هستۀ D و NumP تعیین­می­­­کنیم. گفتنی ­است گروه حرف تعریف شکافته متناظر با گروه متمم­ساز شکافته (Split CP) است که از سوی ریتزی (1997) در نظریۀ زبانی پیشنهاد­شده­است. در ادامه، همسو با درزی (1388)، تکواژ «را» را تظاهر حالت وابسته در حوزۀ V+ I می­دانیم. حالت وابسته، مطابق با رویکرد بیکر و وینوکوروا (2010)، پرمینجر (2014) و بیکر (2015)، در حوزه­ای مشخص به گروه حرف تعریفی اعطامی­شود که تحت سازه­فرمانی گروه حرف تعریف دیگرِ فاقد ارزش برای مشخصۀ حالت است. سرانجام، در خصوص رخداد بیش از یک «را» نیز به فرایند زیرخروج² قائل­می­شویم که درنتیجۀ آن، عنصر خارج­شده از درون گروه حرف تعریف اصلی «را»ی دریافت­شده را در سطح آوایی با خود حمل­ می­کند.