شناسایی عوامل استرس‌زای شغلی و رابطة آن‌ با کیفیت زندگی کاری (مطالعۀ موردی: اعضای هیئت علمی دانشگاه بیرجند)

Abstract

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل استرس‌زای شغلی اعضای هیئت علمی دانشگاه بیرجند و رابطة آن با کیفیت زندگی کاری آنان انجام گرفته ‌است. روش پژوهش توصیفی- همبستگی است که با به‌کارگیری فرمول نمونه‌گیری کوکران و روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، حجم نمونه 136 نفر تعیین شد. پرسشنامه‌های استرس شغلی (HSE)، با ضریب پایایی 90_/0 و کیفیت زندگی کاری با ضریب پایایی 91/0 به‌کار گرفته شد. داده‌ها با آزمون‌های کولموگروف- اسمیرنوف، تحلیل عاملی اکتشافی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام‌به‌گام تحلیل شد. نتایج نشان داد عوامل استرس‌زای شغلی تقاضا، حمایت مسئولان و همکاران، نقش، کنترل و ارتباط بوده ‌است. ابعاد کیفیت زندگی کاری اعضای هیئت علمی نیز، قانون‌گرایی در سازمان، پرداخت منصفانه و کافی، توسعة قابلیت‌های انسانی، تأمین فرصت رشد و امنیت، فضای کلی زندگی، محیط کار ایمن و بهداشتی و یکپارچگی و انسجام اجتماعی است. استرس شغلی و کیفیت زندگی کاری (33_/0- =r) در سطح معناداری 01_/0 با یکدیگر رابطة معکوس و معنادار داشته‌اند، همچنین، تقاضا (35_/0-=r)، کنترل (30_/0- = r) و نقش (11_/0- =r)، به عنوان عوامل استرس‌زای شغلی با کیفیت زندگی کاری همبستگی معکوس داشته‌اند. در نهایت، از میان عوامل استرس‌زای شغلی، تقاضا و کنترل با کیفیت زندگی کاری اعضای هیئت علمی، همبستگی چندگانة معنا‌دار داشته‌اند و 17_/0 درصد از تغییرات آن را پیش‌بینی می‌کنند.