نقش سیدروفور سودوموناسهای فلورسنت در جذب روی توسط گندم با استفاده از ایزوتوپ 65Zn

Abstract

این تحقیق به منظور بررسی پتانسیل سیدروفور سویه‌های بومی سودوموناس‌های فلورسنت در جذب روی نشاندار (⁶⁵Zn) در سال 1384 انجام گرفته است. برای این منظور 201 جدایه از گونه‌های Pseudomonas putida، P. fluorescens و P. aeruginosa از مزارع گندم مناطق مختلف ایران جداسازی شدند. توان تولید سیدروفور سویه‌ها با استفاده از محیط جامد حاوی کرم آزورل اس (CAS-agar) مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور استخراج سیدروفور، سویه­های برتر تولید کننده سیدروفور از هر گونه انتخاب و در محیط استاندارد سوکسینات (SSM) به مدت 72 ساعت در دمای Cْ28 رشد داده شدند. سپس باکتری‌ها با سانتریفوژ 10000 دور در دقیقه به مدت 20 دقیقه، ته‌نشین شدند و محلول رویی پس از صاف شدن با صافی غشائی (0.22 μ) ، به عنوان منبع سیدروفور در آزمایش­ها استفاده شد. ارزیابی جذب و انتقال روی با استفاده از کمپلکس سیدروفور باکتری‌ها با ⁶⁵Zn(Zn-siderophore) بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با 3 تکرار و در مقایسه با سیدروفور استاندارد دسفرواکسامین (DFOB) انجام گرفت. این آزمایش در شرایط هیدروپونیک بر روی دو رقم گندم Triticum aestivum L.)) کارا از نظر تولید فیتوسیدروفورها (طبسی) و غیرکارا (یاواروس) در آزمایشگاه بیولوژی مؤسسه تحقیقات خاک و آب انجام گرفت. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که در میان سیدروفور گونه­های مورد مطالعه، کمپلکس سیدروفور P. putida بالاترین پتانسیل را در قابلیت جذب ⁶⁵Zn برای گندم داشت و حتی با میزان جذب شده این عنصر توسط سیدروفور استاندارد برابری می‌کرد. میزان جذب ⁶⁵Zn توسط گیاه ازکمپلکس این گونه در مقایسه با سیدروفور استاندارد (DFOB)، به 83 درصد رسید. اثر اصلی باکتری (نوع سیدروفور) در مقدار جذب روی نشان‌دار معنی‌دار بود که ممکن است ناشی از وجود اختلاف در ساختار شیمیایی سیدروفورها باشد. مقدار روی انتقال­یافته به اندامهای هوایی هر دو رقم گندم از کمپلکس سیدروفور <br /> P. putida با ⁶⁵Zn بیشتر از کمپلکس سیدروفور دو گونه دیگر سودوموناس بود. همچنین نتایج نشان داد که مقدار ⁶⁵Zn بیشتری در ریشه رقم یاواروس نسبت به رقم طبسی تجمع یافته و درصد کمی از آن به اندامهای هوایی انتقال یافت. توان کمپلکس سیدروفور سویه­ها در تأمین Zn برای گندم به صورت Sid-DFOB> Sid-P. putida> Sid-P. fluorescens> Sid-P. aeruginosa کاهش یافت. با عنایت به توانمندی P. putida در تولید کمپلکس سیدروفور- Zn با بیشترین قابلیت جذب برای گندم، این گونه را می‌توان گونه تولید کننده زینکوفور (Zincophore) نیز نامگذاری نمود.