طراحی و ساخت دستگاه اندازه‌گیری فعالیت پرتوزایی رادیوایزوتوپ‌ها (دزسنج)

Abstract

دانستن مقدار دقیق فعالیت پرتوزایی رادیوداروها و رادیوایزوتوپ‌ها در کاربردهای تشخیصی یا درمانی امری ضروری است. برای این منظور، معمولاً دستگاه سنجش دز (کوری‌سنج) مورد استفاده قرار می‌گیرد که به دلیل پیچیدگی فن‌آوری ساخت و تقاضای معدود، طراحی و ساخت این دستگاه تنها توسط چند شرکت آمریکایی و اروپایی انجام می‌شود و تهیه‌ی آن‌ برای مراکز پزشکی و پژوهش‌های هسته‌ای با صرف هزینه‌ی بالا امکان‌پذیر است. در این مقاله نحوه‌ی طراحی و ساخت نمونه‌ای از این دستگاه ارایه شده و نتیجه‌های آزمایش‌های مختلف و نحوه‌ی مقیاس‌بندی آن مورد ارزیابی قرار گرفته است. آشکارساز طراحی شده در این دستگاه اتاقک یونش استوانه‌ای از نوع چاهی است که با گاز آرگون پر می‌شود. قسمت الکترومتر دستگاه طوری طراحی و ساخته شده که قابلیت اندازه‌گیری جریان‌های الکتریکی خیلی پایین در حد چند فمتوآمپر (A 15-10) را دارد. نتیجه‌های آزمایش‌ها و گزارش کاربران نشان می‌دهد که این دستگاه با دقت بالا و در بازه‌ی وسیعی از فعالیت پرتوزایی، توانایی اندازه‌گیری فعالیت چشمه‌های گسیلنده‌ی پرتوهای γ و β را دارد. از مزیت‌های این دستگاه می‌توان به قابلیت اندازه‌گیری فعالیت‌های خیلی پایین، دقت بالای اندازه‌گیری، قیمت تمام شده‌ی پایین و سهولت کاربری اشاره کرد. <br />